Papierosy vs e-papierosy - które są bardziej szkodliwe?

Wiemy, że tradycyjne papierosy, zawierają substancje smoliste, a sam dym tytoniowy zawiera tysiące innych szkodliwych, rakotwórczych substancji chemicznych (groźnych również dla tzw. biernych palaczy).

Wiemy, że palenie papierosów tradycyjnych, prowadzić może do:

chorób układu krążenia,

choroby niedokrwienna serca,

zawału mięśnia sercowego,

miażdżycy zarostowej kończyn dolnych,

chorób układu oddechowego,

rozedmy płuc, przewlekłego zapalenie oskrzeli,

raka płuc,

raka języka,

raka krtani,

przewlekłej obturacyjnej choroby płuc;

A jak palenie wpływa na zęby?

Palacze często zmagają się z problemami takimi jak osłabienie szkliwa, na ich zębach pojawia się osad i przebarwienia i narastanie płytki na zębach. Palacze są również bardziej narażeni na zgorzel i problemy z dziąsłami.

E-papieros - rozwiązanie problemu palaczy?

Choć jest on pozbawiony substancji smolistych nie oznacza wcale, że jest on obojętny dla jamy ustnej i zębów. I choć przebarwienia rzeczywiście są znacznie mniej widoczne niż w przypadku papierosów tradycyjnych, to nie oznacza jeszcze, że e-papieros jest w 100% bezpieczny. Zwłaszcza, że to stosunkowo nowy wynalazek i jego wpływ na organizm będziemy mogli poznać dopiero za kilka lat.

Masz wątpliwości? Skonsultuj się ze stomatologiem

Czerpanie wiedzy wyłącznie z Internetu może okazać się zgubne. Jeśli zatem jesteśmy palaczami (czy to papierosów tradycyjnych czy elektronicznych) porozmawiajmy o naszym nałogu ze stomatologiem. Wizyta kontrolna i rozmowa, pozwoli nam w zupełnie nowy sposób spojrzeć na relaksujący nas nałóg i, być może, skłoni przynajmniej do ograniczenia wdychania nikotyny, która sama w sobie również nie jest bezpieczną substancją.

Siła perswazji

Jak wynika z naszego poprzedniego wpisu, Polacy wolą leczyć zęby niż zapobiegać ich chorobom. Tłumaczą się brakiem czasu, poza tym wizyta kontrolna zazwyczaj wystarcza - jedno podejście, dwa zęby wyleczone i tak co 6-7 miesięcy.

Warto jednak z takimi osobami otwarcie porozmawiać. Choroby zębów są jak przeziębienie - nieco dokuczliwe, ale wystarczy sięgnąć po odpowiednie środki i po kłopocie. Gorzej, jeśli nawracająca choroba zaczyna uodporniać się na nasze metody leczenia - a w ciągu kilku miesięcy może poważnie wpłynąć na nasze zdrowie. Ignorowane przeziębienie (na zasadzie "samo przejdzie, a najwyżej za kilka tygodni pójdę do lekarza") szybko może zaatakować gardło, krtań, oskrzela. I wówczas niezbędne są już radykalne środki w postaci antybiotyków, by z "niewinnym" przeziębieniem dać sobie radę. A przecież wystarczyła profilaktyka, choćby zdrowe odżywianie, odpowiednie ubieranie się, wzmacnianie organizmu witaminami. A że trzeba o tym pamiętać i poświęcać swój "drogocenny" czas? Cóż coś za coś!

Nie inaczej ma się sprawa z higieną jamy ustnej. Szczotkowanie zwykle trwa minutę (o ile w ogóle Pacjent "zawraca sobie głowę" myciem zębów), zaś awersja do nici dentystycznej przekracza wszelkie wyobrażenia. 

Wielu Polaków wciąż ma trudności z przekonaniem się do używania nici dentystycznej

Tymczasem próchnica rozwija się zwykle w sposób niezauważalny. Jeśli po dłuższym czasie zauważamy ból w jamie ustnej, usiłujemy leczyć się sami - coś przeciwbólowego i do kolejnej wizyty wytrwamy. A tymczasem rozwijać się może u nas ropień i inne schodzenia wymagające leczenia kanałowego, a "hodowane" przez nas samych w idealnych warunkach bakterie, mogą dostać się do krwiobiegu i zacząć siać spustoszenie w innych organach naszego organizmu.

Być może uświadomienie Pacjentom podczas jednej z wizyt kontrolnych, że na własne życzenie grają ze swoim zdrowiem w rosyjską ruletkę, skłoni ich do pochylenia się nad problemem i zachęci do przykładania większej uwagi do samodzielnego dbania o zęby, dziąsła i język. Co nie oznacza, że te czynności mają zastąpić regularne wizyty u stomatologa. Tylko dobrze zgrana drużyna - dbający o higienę jamy ustnej Pacjent + dokonujący regularnych przeglądów stomatolog, jest w stanie zapewnić zdrowie i piękny uśmiech na naprawdę długie lata. Trzeba mieć tylko tego świadomość. I chcieć!

Polacy coraz chętniej odwiedzają dentystów, ale.... ignorują mycie zębów

Okazuje się, że świadomość Polaków w zakresie wizyt kontrolnych u stomatologów, wzrosła. Największa grupa zwolenników dentystów odwiedza ich co pół roku, nieco mniej liczna - co rok. Pozostali zwykle wówczas, gdy odczują dyskomfort albo "gdy akurat im się przypomni".

Dla niektórych wizyta u dentysty raz na pół roku ma zastąpić codzienne dbanie o higienę jamy ustnej

Można by powiedzieć, że to znakomite wiadomości, gdyby nie pewien, dość istotny, drobiazg - Polacy może i chętniej biegają do gabinetów lekarskich, ale w zaciszu własnego domu o higienie jamy ustnej niemal zapominają. Zęby myją coraz krócej (w latach 90-tych były to przeciętnie 3 minuty), skracając o połowę czas przeznaczony na higienę. Mycie zębów po każdym posiłku? Dotyczy już chyba tylko rodzin stomatologów. Co gorsza, coraz bardziej zabiegani Polacy rezygnują z porannego lub wieczornego szczotkowania zębów (o dodatkowym wykorzystaniu nici dentystycznej nie wspominając).

Najwyraźniej zajęty od rana do nocy naród doszedł do wniosku, że szybciej będzie raz na jakiś czas oddać się w ręce specjalisty, który wyleczy zęby, niż dzień w dzień "tracić czas" na samodzielną higienę.

Niektórzy zwracają też uwagę, że pomimo wielu akcesoriów mających ułatwiać mycie zębów, dostępnych choćby w drogeriach czy centrach handlowych, brakuje informacji jak właściwie z tych dodatkowych narzędzi korzystać. Pacjenci uważają, że te nowinki mogłyby ułatwić higienę, ale mijają je obojętnie, bo i tak nie wiedzą jak ich używać.

Rozwiązanie? Przy najbliższej wizycie u stomatologa (która nastąpi zapewne niebawem, jeśli wierzyć statystykom), zapytajmy lekarza o to, co przy myciu zębów jest absolutnie niezbędne, a które nowości można spokojnie obejść szerokim łukiem. Samodzielne kombinowanie skończy się tak, jak "samodzielne dbanie o zęby", które później wymagają poważnego leczenia, zwłaszcza, gdy choroba jamy ustnej rozprzestrzeniła się na inne organy.

Czy kobiety w ciąży powinny odwiedzać stomatologa?

Odpowiedź na postawione w tytule pytanie brzmi TAK. Ciąża to wyjątkowy czas, podczas którego kobieta powinna dbać o siebie i o noszone w łonie dziecko. Skoro stara się chronić przed zwykłym przeziębieniem, katarem, a już z całą pewnością grypą czy anginą, równie ostrożnie powinna podchodzić do chorób wynikających z nieodpowiedniej higieny jamy ustnej.

Kobieta w wyraźnej ciąży

Z tego też względu regularne kontrole u dentysty powinny być przeprowadzane. To stomatolog zaleci sposób dbania o zęby w tym szczególnym czasie. Jeśli szczoteczka nie wystarcza, wówczas należy przemóc się do częstszego stosowania nici dentystycznej i płynów antybakteryjnych do przepłukiwania jamy ustnej.

Dodatkowo warto zauważyć, że bakterie, które powstają w wyniku niektórych chorób zębów, są w stanie przedostać się do macicy i zarazić płód. Niegroźne są za to drobne zabiegi odbywające się w gabinecie stomatologicznym - nie stanowią one zagrożenia ani dla mamy ani dla noszonego przez nią dziecka (choć np. z wykonywaniem zdjęć RTG trzeba uważać - i to nie tylko u stomatologa)

Natomiast zabiegami, z którym zdecydowanie warto wstrzymać się do kilku miesięcy po porodzie są:

• wybielanie zębów;
• implanty;
• zabiegi chirurgiczne (przynajmniej te, z którymi można zaczekać do rozwiązania).

Warto zatem zapamiętać, że gdy tylko dowiemy się o ciąży, wśród wizyt kontrolnych nie powinno zabraknąć tych u stomatologa. A na co dzień - szczególnego dbania o higienę jamy ustnej.

Erozja szkliwa

Czym jest erozja szkliwa? To problem nieco zbliżony do opisywanego przez nas w maju kruszenia się zębów jednak bardziej złożony.

Szkliwo to "tarcza ochronna" naszych zębów. Dzięki niemu są one wytrzymałe i mogą służyć nam przez lata. Niestety ten system zabezpieczeń ma swoje słabe punkty. Jeśli regularnie będziemy działać na jego niekorzyść może się okazać, że zaczniemy tracić szkliwo.

Ubytki w szkliwie mogą powstać z powodu konkretnych chorób, takich jak np.:

• reflux kwasów żołądkowych
• bulimia

Zasadniczo jednak za erozję szkliwa, czyli za jego niszczenie, odpowiada kwas. Również ten zawarty w naszym pożywieniu i napojach. Teoretycznie wapń zawarty w naszej ślinie, powinien chronić nas przed przykrymi konsekwencjami picia np. czystych soków owocowych, jeśli jednak ilość kwasu w jamie ustnej jest po prostu zbyt duża, w szkliwie zaczynają pojawiać się ubytki.

Również zbyt intensywne szczotkowanie zębów pastami wybielającymi, może spowodować omawiany problem.

Pierwsze objawy

Dla wielu osób pierwszą oznaką tego, że coś jest nie w porządku, jest ból. Zęby stają się nadwrażliwe na ciepło lub zimno, na jedzenie słodkie lub kwaśne. Już w tej sytuacji dobrze byłoby odwiedzić stomatologa, który uważnie przyjrzy się naszym zębom i będzie mógł stwierdzić czy do owej nadwrażliwości nie doprowadziliśmy na własne życzenie.

Jeśli zignorujemy ten etap, któregoś dnia możemy zauważyć, że nasze zęby wydają się jakby cieńsze, fragmentami przezroczyste, a w niektórych miejscach bardziej zażółcone. Absolutnie nie można uznać, że w tej sytuacji sprawę rozwiąże pasta wybielająca, ona tylko pogorszy problem! To bowiem, co zobaczyliśmy w lustrze, to już wyraźne znaki zniszczenia szkliwa. W tej sytuacji kontakt ze stomatologiem jest absolutnie niezbędny!

"Zdarte" zęby

Pozbawione naturalnej ochrony zęby, stają się też bardziej podatne na urazy mechaniczne. Kruszą się, a jeśli dodatkowo nimi zgrzytamy, ich wygląd zaczyna przypominać wyszczerbione piły. Wystarczy przesunąć po ich powierzchni palcami, by poczuć że ich powierzchnia nie jest równa, lecz "pofałdowana", zaś w dotyku przypomina papier ścierny.

Nierówna powierzchnia zębów, przebarwienia i wyraźnie widoczne efekty zgrzytania zębami sugerują erozję szkliwa

Co dalej?

Do akcji musi już wkroczyć stomatolog. Dobry specjalista może przywrócić kształt naszym zębom, ale nie przywróci już niestety tego, co systematycznie niszczyliśmy. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, która nie doprowadzi do erozji szkliwa.

Jak uniknąć problemów ze szkliwem?

Wystarczy wprowadzić klika zmian w swoim sposobie życia i włączyć do niego parę nowych nawyków:

• po posiłku, który zawierał dużą ilość kwasów (i który, być może, dodatkowo popiliśmy sokiem owocowym) należy przepłukać jamę ustną wodą i odczekać minimum godzinę do mycia zębów. Te 60 minut pozwoli na zadziałanie jonów wapnia ze śliny. Dajmy im pierwszeństwo ;)
• jeśli nie umiemy zrezygnować z picia soków czy napojów gazowanych, zacznijmy je pijać przez rurkę. Zmniejszymy kontakt naszych zębów ze szkodliwymi dla nich płynami.
• warto od czasu do czasu skorzystać z bezcukrowej gumy do żucia, które, jak wiemy, powoduje zwiększenie wydzielania się śliny.
• nie szorujemy zębów pastami wybielającymi (jeśli marzy nam się uśmiech rodem z plakat filmowego, omówmy to ze stomatologiem - dobierze metodę wybielania do naszego typu zębów).
• korzystajmy z past do zębów zawierających fluor, który wspomaga proces remineralizaji szkliwa i dodatkowo zmniejsza nadwrażliwość zębów.

Krwawienie z dziąseł

To przykra dolegliwość, z którą zmaga się wiele osób. Bardzo często wynika z niewłaściwego szczotkowania zębów, a konkretnie "chronienia" delikatnych dziąseł przed włosiem szczoteczki. Taka niepełna higiena jamy ustnej:

• powoduje odkładanie się kamienia nazębnego i gromadzenie resztek pokarmowych przy dziąsłach
• osłabia dziąsła
• prowadzi do stanów zapalnych jamy ustnej
• zwiększa ryzyko powstania próchnicy

A zatem "oszczędzając" dziąsła - szkodzimy sobie, zamiast pomagać. Zwłaszcza, że wymienione wyżej problemy to wierzchołek góry lodowej.

Prawidłowe mycie zębów może uchronić nas przed poważnymi problemami z dziąsłami

Parodontoza

Często krwawiące dziąsła mogą prowadzić do rozwinięcia się paradontozy - choroby, która dotyka około 70% Polaków. Lekceważona, doprowadzić może nawet do pękania dziąseł i wypadania zębów. Winny jest temu głównie osadzający się kamień, dlatego warto podczas wizyty u stomatologa porozmawiać o ewentualnym mechanicznym usunięciu jego nadmiaru, bezpośrednio w gabinecie. Przy zaawansowanym stadium choroby, konieczne może być również pozbycie się kamienia z korzeni.

Inne choroby

Krwawienie dziąseł może niestety oznaczać także kłopoty z innymi narządami oraz wiązać się choćby z niedokrwistością. Częsty widok krwi w umywalce może również świadczyć o rozwijaniu się takich chorób jak:

• cukrzyca
• choroby wątroby

Może oznaczać także niedobór witamin w organizmie, zwłaszcza witaminy C i witaminy K oraz być oznaką nietolerancji niektórych z przyjmowanych leków.

Pasta nie zastąpi konsultacji lekarskiej!

Choć wszech obecnie reklamowane pasty do zębów mające zapobiegać paradontozie mogą wydawać się szybkim i prostym rozwiązaniem problemu, to w żaden sposób nie zastąpią one wizyty u stomatologa. Tylko specjalista jest w stanie określić co tak naprawdę jest przyczyną nawracających problemów i krwawień. Z pewnością poleci odpowiednią pastę, ale w razie potrzeby skieruje także Pacjenta na dodatkowe badania, które wykluczą inne przyczyny krwawiących dziąseł.

Opryszczka czyli popularne "zimno"

Z "zimnem" na ustach zetknął się chyba każdy. To często używane określenie oznacza nic innego, jak opryszczkę, chorobę wirusową i zakaźną. Choć z medycznego punktu widzenia opryszczka nie jest dolegliwością groźną, to z całą pewnością dotknięta nią osoba może uskarżać się na dyskomfort. Zwłaszcza, że zmiany na ustach wywołane przez "zimno" są wyjątkowo nieestetyczne.

Pęcherzyki na wardze wywołane przez wirusa opryszczki

Zapowiedź choroby

Opryszczka pojawia się na wardze - tuż przed wystąpieniem charakterystycznych dla niej, nieestetycznych pęcherzyków, odczuwać można ból lub swędzenie. Obszar objęty infekcją może się również zaczerwienić i lekko spuchnąć, potęgując dyskomfort chorego.

Skąd bierze się opryszczka?

Powstaniu choroby sprzyja nie tylko nieprawidłowa higiena jamy ustnej, ale również niedobór witamin (w szczególności tych z grupy B) i ogólne osłabienie organizmu. To dlatego opryszczka pojawić się może podczas wyjątkowo stresujących dni, w czasie trwania choroby lub po jej zakończeniu, a także po terapii antybiotykami.

Przebieg schorzenia

Gdy na wardze pojawią się białe pęcherzyki, możemy już mówić o wystąpieniu "zimna". Wyjątkowo istotna na tym etapie jest higiena - ponieważ opryszczką łatwo się zarazić, nie należy korzystać z tych samych sztućców, ręczników czy przyborów higienicznych, których używała osoba chora.

Opryszczka goi się samoistnie, zwykle jej objawy znikają po kilku tygodniach (wówczas na wardze pojawia się strup - nie należy go zrywać!). Aby przyspieszyć proces leczenia, warto zadbać o odpowiednią dietę (np. włączyć do niej jogurty z przyjaznymi dla organizmu bakteriami), można też wspomóc się preparatami przeciw opryszczce dostępnymi w aptece (maści lub specjalne plasterki izolujące źródło choroby i jednocześnie przynoszące ulgę poprzez redukowanie jej objawów).

Profilaktyka

Nie zawsze udaje się uniknąć "zimna", ale ryzyko zachorowania można znacznie zmniejszyć poprzez prawidłową higienę jamy ustnej, zdrowe odżywianie i stosowanie probiotyków w czasie przeziębienia czy poważniejszej choroby (leczonej antybiotykami). Opryszczka niestety "lubi" powracać w sprzyjających okolicznościach (niemal przy każdym osłabieniu organizmu) choć zdarza się, że u niektórych osób - po jednokrotnym przebyciu tej choroby - nawrót "zimna" nie następuje już nigdy.

Ropień zęba

To jedna z najbardziej bolesnych przypadłości, na jakie jesteśmy narażeni w przypadku nieprawidłowego dbania o higienę jamy ustnej - przyczyną powstania ropnia może być bowiem nieleczona próchnica czy też lekceważenie zaleceń stomatologa np. po przeprowadzonym leczeniu kanałowym. 

Niestety zdarza się również, że niedoświadczony lekarz może źle wykonać zabieg (wspomniane wyżej leczenie kanałowe), a skutki jego niekompetencji objawią się po kilku miesiącach i odczujemy je na własnej skórze.

Ropień - objawy

Nie sposób "przegapić" rozwijającego się ropnia w jamie ustnej. Stan zapalny w miejscu jego występowania powoduje wrażenie "rozsadzania" zęba przy którym ropień się wytworzył (niektórzy pacjenci mówią wręcz o odczuciu "wypychania" zęba). Pojawia się też obrzęk twarzy, najczęściej warg i policzka. Silny, promieniujący ból i opuchlizna sprawiają, że niemożliwe staje się normalne funkcjonowanie. Często pojawia się też gorączka i ogólne osłabienie.

W przypadku wystąpienia objawów ropnia, konieczne jest jak najszybsze umówienie wizyty u stomatologa

Leczenie

Nigdy nie należy działać na własną rękę - w przypadku ropnia, konieczna jest interwencja stomatologa, najlepiej specjalisty w dziedzinie endodoncji lub chirurga szczękowo-twarzowego. Umówienie się na wizytę to konieczność i od niej należy zacząć. W oczekiwaniu na kontrolę w gabinecie stomatologicznym, można spróbować ulżyć sobie w cierpieniu poprzez zimne (nigdy gorące!) okłady i stosowanie środków przeciwbólowych (paracetamol przemiennie z ibuprofenem - należy jednak przestrzegać zaleceń w ulotce i nie przekraczać dozwolonych, dziennych dawek).

Jak pomoże stomatolog? Zwykle zaczyna on od wykonania zdjęcia RTG, aby ułatwić sobie zlokalizowanie ropnia, jeśli ten nie jest jeszcze widoczny "gołym okiem". Zawsze konieczne jest odprowadzenie ropy z miejsca objętego stanem zapalnym - w tym celu można dokonać nacięcia ropnia lub przedostać się do niego poprzez objęty zmianami ząb. Wydrążenie w nim "kanału" spowoduje stopniowe odprowadzanie ropy, co nie jest przyjemne (spływa ona bezpośrednio do jamy ustnej), ale przyspiesza leczenie. Dodatkowo stomatolog przepisuje antybiotyk działający antybakteryjnie, likwidujący stan zapalny. Konieczne, dla komfortu pacjenta, jest także kontynuowanie brania leków przeciwbólowych (częstotliwość ich przyjmowania ustala stomatolog). Po ustąpieniu objawów ostrych, konieczne jest przeprowadzenie leczenia kanałowego zęba i jego szczelna odbudowa.

W skrajnych przypadkach konieczne jest usunięcie zęba.

Stosowanie się do zaleceń lekarza

jest absolutnie niezbędne! Powikłania związane z leczeniem ropnia mogą być bowiem wyjątkowo groźne dla zdrowia. 

Co zaleci stomatolog poza przyjmowaniem leków?

• stosowanie zimnych okładów (podpowiedź: bardzo dobrze sprawdzają się zamrożone torebki z surowym ryżem, przyłożone do bolącego miejsca, unieruchomione bandażem lub codofixem - rozciągliwym opatrunkiem zakładanym na głowę - od jej wierzchołka do brody)
• spożywanie zimnych posiłków 
• unikanie wysiłku fizycznego
• stawianie się na wyznaczone kontrole (nie ma znaczenia czy pacjent poczuje się lepiej, a opuchlizna zniknie - jeśli stomatolog zalecił wizytę, bezwzględnie należy się na nią zgłosić; tylko specjalista może zadecydować o zakończeniu leczenia)

Profilaktyka

Aby uniknąć tej wyjątkowo bolesnej dolegliwości jaką jest ropień, należy dbać o higienę jamy ustnej (regularne mycie zębów, stosowanie nici dentystycznej), nie zapominać o prawidłowej diecie (bogatej w witaminy) i pamiętać o wizytach kontrolnych u stomatologa. Tylko i aż tyle, może oszczędzić nam wiele cierpienia związanego z powstaniem stanu zapalnego i wytworzeniem się ropnia.

Nieprawidłowości w budowie zębów

Niewłaściwy rozwój zębów może być spowodowany wieloma czynnikami, wskutek których zawiązek zęba nie rozwija się prawidłowo. Do najpowszechniejszych zaburzeń zalicza się nietypowy kształt, barwę i wielkość zęba, wzrost zębów nadliczbowych, nieprawidłowe ułożenie zębów w łuku oraz niewłaściwą budowę tkanek twardych zęba.

Zdeformowane zęby u małej dziewczynki

Nieprawidłowości w budowie szkliwa 

Wielu pacjentów cierpi z powodu zaburzeń mineralizacji szkliwa. Sole mineralne odkładają się nierównomiernie, w efekcie czego szkliwo jest osłabione, miękkie i podatne na działanie bakterii. Nieprawidłowości te są widoczne za sprawą białych plam lub żółto-brązowych cętkowań. Znacznie rzadziej zdarza się całkowity brak szkliwa (schorzenie to obejmuje zwykle kilka zębów). 

Jednak najczęściej rozpoznawaną wadą w obrębie szkliwa jest jego niedorozwój. Może być spowodowany złą dietą, niedoborem witamin, przewlekłymi chorobami oraz ogólnym stanem zdrowia pacjenta. Niedorozwój szkliwa dotyczy na ogół zębów stałych, które wyrzynają się najwcześniej (sieczne i tzw. szóstki).  

Jedną z anomalii rozwojowych obejmujących najczęściej zęby przedtrzonowe jest uszkodzenie narządu szkliwotwórczego (tzw. „zęby Turnera”) . Można także mówić o nadmiernej mineralizacji tkanek zęba, w wyniku której na zębie pojawiają się tzw. perły (krople) szkliwne.

Wadliwy rozwój zębiny 

Jest to schorzenie dziedziczne. Zęby na pozór wyglądają zdrowo, jednak problem tkwi w korzeniach, które są nienaturalnie krótkie. Często zniekształconej komorze zęba towarzyszy brak kanałów korzeniowych.

Zaburzenia w liczbie zębów

Jeśli liczba zębów przewyższa normę (czyli 32 zęby u dorosłego człowieka) możemy mówić o hiperdoncji. Przeciwieństwem hiperdoncji jest hipodoncja - częściowa bądź całkowita - przy czym całkowity brak uzębienia (anodontia) zdarza się niezwykle rzadko. Natomiast brak pojedynczych zębów jest zjawiskiem powszechnym. Warto mieć na uwadze, że obecność tzw. zębów nadliczbowych może prowadzić do zaburzenia wyrzynania, przemieszczania się zębów, stłoczenia oraz ułatwionego rozwoju próchnicy.

Nieprawidłowa wielkość i kształt zębów

Powiększenie bądź pomniejszenie może dotyczyć jednego zęba, grupy zębów bądź całego uzębienia. Wielkość zębów jest dziedziczona genetycznie. Zaburzenia budowy oraz niestandardowe wymiary zęba mogą być przeszkodą dla podjęcia leczenia endodontycznego. 

Inną nieprawidłowością jest tzw. ząb wgłobiony – w kanale korzeniowym zęba znajduje się drugi, mniejszy ząb. Schorzeniem tym dotknięte są zazwyczaj zęby przednie lub nadliczbowe. Natomiast kiedy wszystkie zęby przybierają stożkowy kształt, możemy mówić o tzw. uzębieniu krokodylim.

Niektóre anomalie powstają w wyniku połączenia sąsiadujących ze sobą zębów:

• zęby zlane – ułożone obok siebie zęby łącznie pokryte są szkliwem;
• zęby zrośnięte – anomalia ta powstaje na późniejszym etapie rozwoju zębów; na ogół sąsiadujące ze sobą zęby mają oddzielne korony, ale są połączone korzeniami;
• zęby bliźniacze – powstają poprzez rozszczepienie jednego zęba na dwa lub więcej.

Nieprawidłowe ułożenie zębów

Niewłaściwe ułożenie zębów może być spowodowane czynnikami wewnętrznymi lub zewnętrznymi (wady dziedziczone genetycznie bądź uraz mechaniczny, infekcja itd.). Nieprawidłowości tego rodzaju dotyczą na ogół zębów siecznych szczęki, kłów i zębów nadliczbowych. 

Przebarwienia zębów

Jedną z wad rozwojowych jest również przebarwienie uzębienia, które może być spowodowane czynnikami pochodzenia zewnętrznego lub wewnętrznego. Do tych pierwszych zalicza się spożywanie pokarmów i płynów przebarwiających zęby (np. kawa, herbata, czerwone wino, niektóre owoce i leki). Jeśli przebarwieniu ulegają pojedyncze zęby może to świadczyć o próchnicy bądź urazie zęba. Uzębienie może zmieniać barwę w przypadku niektórych schorzeń (np. choroby trzustki, żółtaczka, wady genetyczne).

Plan leczenia w przypadku nieprawidłowości w rozwoju zębów jest kwestią indywidualną i zależy od rodzaju rozpoznanej anomalii, ogólnego stanu uzębienia oraz uwarunkowań estetycznych. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza w celu zaplanowania leczenia, tym większe szanse na piękny i zdrowy wygląd naszych zębów.

Pokaż mi swój język, a powiem co Ci dolega...

Wizyty u stomatologa kojarzą się raczej z leczeniem zębów. Mało który pacjent zwraca uwagę na to, że przed przystąpieniem do pracy, stomatolog dokonuje przeglądu nie tylko uzębienia, ale całej jamy ustnej. Sławetne "Proszę pokazać język" kojarzy się raczej z wizytą u internisty, tymczasem to właśnie dentysta ma doskonałe możliwości dokonania dokładnych oględzin języka.

Stomatolog dokonuje przeglądu jamy ustnej

Po co?

Dobry stomatolog, to przede wszystkim dobry lekarz - nic zatem dziwnego, że interesuje go stan naszego zdrowia, wykraczający daleko poza próchnicę czy kamień nazębny. A język to świetne źródło informacji, dzięki którym dentysta nie tylko jest w stanie określić nasze przypadłości, ale także skierować nas na dalsze leczenie do lekarza innej specjalizacji.

Co można "wyczytać" z języka?

Wyjątkowo dużo! Wystarczy uważniej spojrzeć na język, by określić co może dziać się w organizmie jego właściciela:

• Czerwone plamki w połączeniu z zaczerwienionym koniuszkiem języka świadczą najczęściej 
  o niedoborach witamin z grupy B. Często można zauważyć takie objawy u osób z nerwicą i depresją, których organizm rzeczywiście jest zwykle ubogi w witaminy B czy magnez.
• Silnie zaczerwieniona powierzchnia języka może oznaczać kłopoty z pęcherzykiem żółciowym. Warto więc od stomatologa wybrać się do... gastrologa.
• Język blady, szary może świadczyć o niedoborach żelaza w organizmie i zwiastować początku anemii. Morfologia po badaniu, jak najbardziej wskazana!
• Siny język to oznaka problemów z krążeniem.
• Równomiernie rozłożony na języku biały nalot oraz jego chropowata powierzchnia, sugeruje infekcję bakteryjną (w tym również anginę).
• Biały i grudkowaty nalot oznaczać może grzybicę (czyli po prostu zakażenie drożdżakami, często występujące po długotrwałym przyjmowaniu antybiotyków).
• Nalot szary w połączeniu z występującymi na powierzchni języka pęcherzykami, świadczyć może o stanie zapalnym, wywołanym przez wirus opryszczki.
• Z kolei język suchy, z niewielkimi, ale licznymi pęknięciami, często jest symptomem cukrzycy.

Nie stawiaj diagnozy samodzielnie!

Choć warto obserwować swój język np. przy okazji codziennej higieny jamy ustnej, nie należy na widok "odchyleń od normy" wpadać w panikę. Zabarwienie języka może być spowodowane posiłkami i napojami, które spożyliśmy w ciągu dnia, a lekko nabrzmiały język może być wynikiem lekkiej reakcji alergicznej (np. po spożyciu niezbyt dokładnie umytego owocu).

Diagnozę zostawmy więc lekarzowi. Warto wręcz poprosić go od czasu do czasu, by przyjrzał się naszemu językowi i wyczytał z niego stan naszego zdrowia.

Podcięcie wędzidełka

Choć zwykle zabieg ten kojarzy się ze stomatologią dziecięcą, bardzo często wykonywany jest u osób pełnoletnich, także u seniorów!

Czym jest wędzidełko?

Najprościej mówiąc, jest to fałd błony śluzowej łączący ze sobą dwa elementy ciała i ograniczający ich ruchomość. W przypadku jamy ustnej, są to:

• wędzidełko języka (łączy ono dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej)
• wędzidełko wargi górnej (łączy wewnętrzną część wargi z zewnętrzną powierzchnią tego fragmentu kości szczęki, w której osadzonej są zęby)

Aby określić czy wędzidełko ma prawidłową budowę, wystarczy poddać się zwykłej kontroli stomatologicznej

Wskazania do przeprowadzenia zabiegu

Podcięcie wędzidełka języka wykonywane jest zwykle ze względów logopedycznych (ograniczone ruchy języka mogą powodować szereg problemów z wymową). Zdarza się jednak, że zbyt krótkie wędzidełko nie pozwala na prawidłowe ułożenie języka w czasie "spoczynku" (opada on na dno jamy ustnej, zamiast unieść się lekko w górę tak, by jego czubek dotykał podniebienia). To prowadzić może m.in. do ślinotoku, nieestetycznego wyglądu narządów mowy i przestawienia organizmu na tzw. ustny tor oddechowy.

Zabieg podcięcia wędzidełka wargi górnej przeprowadzany jest z kolei z przyczyn:

• logopedycznych (problemy z prawidłową wymową)
• ortodontycznych/estetycznych (gdy z uwagi na zbyt grube wędzidełko powstaje diastema, czyli przerwa pomiędzy "jedynkami", o szerokości przekraczającej 2 milimetry)
• periodontologicznych (zbyt duże wędzidełko powoduje odsłonięcie korzeni zębów)
• protetycznych (problemy z utrzymaniem w prawidłowej pozycji górnej protezy)

Jak przeprowadzany jest zabieg?

Zazwyczaj wędzidełko podcinane jest skalpelem lub nożyczkami chirurgicznymi, przy zastosowaniu znieczulenia miejscowego. Wykorzystanie rozpuszczalnych szwów sprawia, że przy prawidłowej higienie jamy ustnej, nie występują żadne problemy związane z gojeniem się przeciętego wędzidełka.

Wpływ diety na zdrowie zębów

"Pokaż mi swoje zęby, a powiem Ci, co zjadłeś na śniadanie" - pewnie każdy Pacjent usłyszał choć raz w życiu takie słowa od swojego stomatologa. Niestety, poza wstydem, wyciągamy z tej lekcji tylko jedną nauczkę - musimy porządniej myć zęby przed przekroczeniem drzwi gabinetu. A przecież równie ważne jest nie tylko "wypolerowanie" zębów i usunięcie z nich resztek jedzenia, jak i samo... jedzenie.

Pożywienie ma wpływ na zdrowie i kondycję naszego uzębienia już podczas tworzenia się tkanek zęba (jeszcze przed narodzinami) i w okresie niemowlęctwa. Początkowo za budowę zębów odpowiadają sole mineralne i witaminy - to one tworzą strukturę zęba. Wszelkie przechodzone w tym okresie infekcje i zakażenia, oraz zaburzenia hormonalne mogą mieć negatywne konsekwencje dla prawidłowego rozwoju uzębienia. Z tego względu uczula się rodziców na to, aby od pierwszych miesięcy zadbali o odpowiednią dietę dziecka. Jak pokazuje praktyka, rozpoczęcie działań zapobiegających próchnicy w momencie kiedy dziecko kończy 5-6 lat jest dość opóźnione. Tylko zrównoważona gospodarka wapniowo-fosforanowa oraz przyjmowanie odpowiedniej dawki fluoru  zapewnia właściwy rozwój zębów.

Pożywienie człowieka stanowi główną przyczynę jego problemów z próchnicą. Konsekwencją zbyt dużego spożycia cukru oraz złej higieny jamy ustnej jest zniszczenie tkanek zęba, a w efekcie powstanie ubytku. Niezwykle szkodliwe są cukry zawarte w produktach takich jak karmel czy zagęszczone mleko słodzone, które łatwo osiada na zębach. Co istotne, spożywanie węglowodanów podczas posiłków jest mniej szkodliwe niż przyjmowanie cukrów między posiłkami, ponieważ niektóre produkty spożywcze (te bardziej włókniste) mogą oczyszczać zęby, a także pobudzać wydzielanie śliny. Kolejnym czynnikiem, który wpływa na stan uzębienia jest częstotliwość spożywania produktów zawierających cukier. Reguła jest prosta: im rzadziej jemy słodycze, tym mniejsze ryzyko powstania próchnicy. Jeśli jednak nie możemy powstrzymać się przed wypiciem słodkiego napoju, pamiętajmy o słomce. Węglowodany są niebezpieczne dla naszych zębów tylko wówczas, gdy znajdą się w bezpośrednim kontakcie ze szkliwem. 

Dlaczego cukry są tak szkodliwe?

• ponieważ stanowią substrat dla bakterii produkujących kwasy;
• wypierają białko z pożywienia;
• nie znajdziemy w nich żadnych witamin oraz soli mineralnych.

Do produktów szczególnie niezdrowych dla zębów zalicza się: 

lizaki, cukierki, słodkie pieczywo, lody, konfitury, miód, czekoladę, chipsy ziemniaczane, żelki, napoje gazowane, suszone owoce, ciastka, słodzone płatki śniadaniowe.

Co warto włączyć do codziennego jadłospisu

Produkty spożywcze, przyjmowanie w ciągu całego życia będą wywierać negatywny wpływ na stan naszych zębów. Jednak są i takie składniki pożywienia, które im nie szkodzą. Mowa przede wszystkim o:

• mleku, jogurtach i serze
• produktach zbożowych, orzechach, pieczywie razowym
• warzywach takich jak: ziemniaki, buraki, kukurydza, kapusta, brokuły, seler, papryka, warzywa strączkowe, szpinak, marchew, rzodkiewka, ogórek, kalafior
• owocach: melon, agrest, morele, kiwi, cytrusy, arbuz, jabłka
• rybach: tuńczyk, łosoś, makrela, śledź (plus tran)
• herbacie - zielonej i białej
• wodzie mineralnej
• jajkach 
• czerwonym mięsie

Kefiry, maślanki czy jogurty powinny jak najczęściej występować w naszej diecie

Wapnia dostarczą nam wszelkie maślanki i kefiry, wędzone ryby, a także suszone figi, mak i sezam. Ogromne znaczenie dla zdrowia zębów ma fluor, który znajduje się m.in.  w produktach zbożowych oraz soli fluorowanej. Witaminę A, C i D możemy czerpać z ryb, serów, owoców i warzyw. O właściwej diecie powinny pamiętać szczególnie kobiety w ciąży, ponieważ pożywienie przyjmowane przez przyszłą mamę ma wpływ na prawidłowy rozwój zębów i kości dziecka. 

Na co dzień warto pamiętać o kilku zasadach dietetycznych:

• jeśli już jemy słodycze pamiętajmy o tym, że lepiej jest spożyć większą ilość cukrów jednorazowo, niż sięgać po słodkości co 30-60 minut (węglowodany wnikające do płytki bakteryjnej powodują tworzenie się kwasów, a proces ten trwa ok. 20 minut; jeśli będziemy spożywać słodycze co pół godziny tworzenie kwasów niszczących szkliwo będzie przebiegało bez przerwy)
• bezpośrednio po zjedzeniu słodyczy wyszczotkujmy zęby;
• zadbajmy o to, aby w jadłospisie znalazły się pokarmy twarde i włókniste.

Zrównoważona dieta ma zbawienny wpływ na organizm człowieka. Nie tylko pozwala utrzymać odpowiednią wagę i zdrowy wygląd, ale także wzmocni szkliwo zębów i zapobiegnie szkodliwemu działaniu bakterii i kwasów. Racjonalne odżywianie nie musi sprowadzać się do ciągłego odmawiania sobie słodkich przekąsek. Wystarczy, że będziemy przestrzegać kilku dietetycznych zasad, przy jednoczesnym (bezkompromisowym!) dbaniu o higienę jamy ustnej.

Problem z kruszeniem się zębów

Wielu z nas cierpi z powodu kruszenia się i pękania zębów. Często dolegliwość ta nie jest wcale spowodowana brakiem higieny jamy ustnej. Problem nadmiernie łamiących się zębów może być spowodowany wieloma czynnikami - od ogólnego stanu zdrowia poczynając, na stylu życia oraz diecie kończąc.

Nieestetyczne, popękane zęby są często przyczyną kompleksów - głównie kobiet

Przyczyny kruszenia się zębów

Zwykle przyczyną ukruszenia zęba jest uraz mechaniczny – choćby nadgryzienie zbyt twardego pokarmu. Uszkodzeniom tego rodzaju ulegają najczęściej zęby przednie. Niezbędne jest wówczas natychmiastowe udanie się do stomatologa.

Uwaga: warto pamiętać o tym, że kruszenie i pękanie zębów może być również spowodowane noszeniem biżuterii na języku lub w wardze!

Wśród przyczyn kruszenia się zębów wymienić należy także:

• rozległe ubytki próchnicowe – naruszona struktura tkanek zębowych znacznie osłabia zęby i zmniejsza ich żywotność; duże ubytki mogą spowodować odłamanie się nawet dość dużego fragmentu zęba;
• niewłaściwie przeprowadzony zabieg wybielania zębów – jeśli stężenie środków wybielających jest zbyt wysokie, to może doprowadzić do odwapnienia tkanek zęba, zwiększając tym samym kruchość szkliwa;
• bruksizm –  czyli nadmierne zaciskanie (zgrzytanie) zębów; przyczyny tej dolegliwości nie są do końca znane (obecnie uznaje się, że bruksizmowi sprzyja stres, napięcie nerwowe, a także depresja); bardzo często zgrzytaniu zębami towarzyszy ból głowy, uszu, bóle szczęki, problemy z żuciem oraz bezsenność;
• ząb martwy – za sprawą braku elastyczności martwej tkanki jest szczególnie narażony na ukruszenie;
• niedobór witamin – zwłaszcza witamina D (kalcyferol) ma zbawienny wpływ na zdrowie naszych kości i zębów; jej niedostatek uniemożliwia wchłanianie się wapnia z pokarmów; brak witaminy D powoduje rozwój próchnicy oraz osłabia strukturę zęba; 
• kwasowa erozja szkliwa – spowodowana jest długotrwałym oddziaływaniem kwasów zawartych w pokarmach na tkanki twarde zębów; słodycze oraz gazowane napoje rozmiękczają i „wypłukują” szkliwo, co skutkuje większą podatnością na uszkodzenia; ponadto kwasowa erozja szkliwa jest przyczyną nadwrażliwości zębów;
• radioterapia – w przypadku radioterapii jesteśmy narażeni na tzw. kserostomię, czyli suchość jamy ustnej; zmniejszenie ilości wydzielanej śliny sprzyja rozwojowi bakterii i kwasów, które niszczą szkliwo i utrudniają proces remineralizacji; niezwykle ciężkim powikłaniem związanym z radioterapią jest martwica popromienna kości (zdaniem specjalistów, na wystąpienie tego schorzenia najbardziej narażeni są pacjenci chorzy na raka języka, gardła oraz dna jamy ustnej);
• zażywanie środków psychoaktywnych – jak powszechnie wiadomo, narkotyki negatywnie wpływają na stan naszego organizmu; jednym ze skutków zażywania metamfetaminy jest przyspieszone psucie się zębów (fosforan wapnia występujący w szkliwie zostaje zastąpiony siarczanem wapnia – łatwo wypłukiwanym przez wodę; błyskawicznemu rozwojowi próchnicy towarzyszą stany zapalne błony śluzowej i dziąsła; zęby ciemnieją i stają się miękkie, zaczynają się kruszyć i wypadać).

Jak sobie poradzić z problemem?

W przypadku ukruszonego zęba konieczne jest natychmiastowe podjęcie leczenia w celu zapobiegnięcia dalszym uszkodzeniom. Sposoby leczenia zależne są od rodzaju i wielkości urazu. Odpryski szkliwa zazwyczaj odbudowywane są żywicą. W przypadku małych i średnich uszkodzeń wskazana jest odbudowa zęba tzw. kompozytem (plomba światło utwardzalna) bądź też założenie korony porcelanowej.

Profilaktyka - w jaki sposób możemy ochronić nasze zęby przed pękaniem i kruszeniem?

Po pierwsze – odpowiednia higiena jamy ustnej. Szczotkujmy zęby po każdym posiłku, stosujmy nić dentystyczną oraz płyny do płukania jamy ustnej. Ponadto warto skorzystać z profesjonalnych zabiegów stomatologicznych:

• lakowania  bruzd - może być przeprowadzane na zębach stałych, wypełnienie szczelin tak zwanym lakiem znacznie wzmocni strukturę zębów;
• fluoryzacji – fluor hamuje rozwój bakterii i zapobiega demineralizacji; zabieg ten pomoże nam ochronić zęby przed działaniem kwasów, a także zniweluje nadwrażliwość szyjek zębowych.

Po drugie – zrównoważona dieta. Unikajmy pokarmów, które w efekcie niszczą strukturę tkanki twardej zębów. Do produktów takich zalicza się m.in. napoje gazowane oraz słodycze. Sięgnijmy natomiast po produkty bogate w witaminę D, czyli śledzie, makrele, sardynki, jajka oraz mleko.

Jeśli zauważyliśmy u siebie nadmierne zgrzytanie zębami (zwłaszcza w nocy) bądź tzw. szczękościsk natychmiast udajmy się do stomatologa, ponieważ mogą być to objawy bruksizmu. Specjalne aparaty oraz szyny nazębne pomogą zniwelować problem ścierania się zębów.

Afty - leczenie

Afty to owrzodzenia jamy ustnej (o średnicy zwykle nie większej niż 2 milimetry), które w znacznym stopniu są w stanie utrudnić normalne funkcjonowanie. Pojawiają się zwykle na śluzówce jamy ustnej i powodują ból w trakcie jedzenia, picia czy szczotkowania zębów.

Przyczyn powstawania aft jest wiele. Wśród najczęstszych wymienić można:

• niewłaściwą higienę jamy ustnej
• ogólne osłabienie organizmu (wynikające np. ze stresu czy przebytej choroby leczonej antybiotykami)
• niedobór witamin (głównie z grupy B)
• choroby zębów (w tym próchnica)
• uszkodzenie mechaniczne (np. podrażnienie śluzówki w trakcie szczotkowania zębów lub przygryzienie, źle dopasowana proteza powodująca ucisk)

Nieleczone afty znikają zazwyczaj samoistnie po kilku-kilkunastu dniach. Bywają one jednak na tyle dokuczliwe, że to z ich powodu Pacjenci zgłaszają się do stomatologa, prosząc o przepisanie środków działających przeciwbólowo (do stosowania miejscowego).

Najlepszą kontrolę jamy ustnej zawsze przeprowadzi stomatolog

Warto jednak wspomnieć, że nie tylko dolegliwości bólowe powinny zasygnalizować konieczność konsultacji z lekarzem. Często nawracające afty lub powstawanie większych owrzodzeń (o średnicy powyżej 5 mm) może sugerować chorobę ogólnoustrojową (taką jak choćby zapalenie zatok, celiakia czy choroba Leśniowskiego-Crohna). Jeśli zatem owrzodzenia powracają i pojawiają się częściej niż raz w roku, warto wybrać się do lekarza i wykluczyć występowanie poważniejszych dolegliwości.

Jak łagodzić ból?

Na własną rękę można spróbować przyspieszyć gojenie się afty poprzez stosowanie preparatów z apteki dostępnych bez recepty, wody utlenionej czy płukanie jamy ustnej łagodnym roztworem soli (w proporcjach pół łyżeczki soli na szklankę ciepłej wody).

W czasie leczenia (także tego prowadzonego domowymi sposobami) warto zrezygnować z picia gorących napojów, alkoholu i soków. Z jadłospisu należy też wykluczyć produkty, które mogą podrażniać śluzówkę (twarde, mocno przyprawione), za to uzupełnić dietę w jogurty, tran czy preparaty z witaminą B.

Leczenie suchego zębodołu

Ekstrakcja zęba (czyli jego usunięcie) nie jest na ogół przyjemnym doświadczeniem dla pacjenta, nie tyle ze względu na sam przebieg zabiegu, co z uwagi na możliwe powikłania. Do bardziej dokuczliwych dolegliwości zalicza się zapalenie kości zębodołu, zwane powszechnie suchym zębodołem, bądź też pustym zębodołem (pojawia się u 2-5% przypadków). Zazwyczaj schorzenie to nie jest groźne dla zdrowia, ale potrafi znacznie utrudnić normalne funkcjonowanie w codziennym życiu.

Usunięcie zęba często bywa mniej bolesne od powikłań, które mogą wystąpić po zabiegu (zwykle wynikających z niestosowania się do zaleceń stomatologa)

Czym jest suchy zębodół?

Puste miejsce po wyrwanym zębie jest szczególnie narażone na działanie czynników zewnętrznych oraz bakterii. Jedną z najczęściej występujących przyczyn powstania suchego zębodołu jest nieumyślne wypłukanie przez pacjenta skrzepu, będącego naturalnym opatrunkiem rany poekstrakcyjnej. W efekcie pojawia się promieniujący, rwący ból. Aby uniknąć powikłań, po wykonanej ekstrakcji niezwykle ważne jest przestrzeganie zaleceń stomatologa. Warto pamiętać o tym, aby bezpośrednio po zabiegu:

• nie pić gorących napojów
• nie palić tytoniu (co najmniej przez dobę; zaciąganie się papierosem znacznie spowalnia gojenie miejsca poekstrakcyjnego)
• nie spożywać gorących posiłków
• nie płukać jamy ustnej
• nie pić alkoholu
• unikać wysiłku fizycznego
• zrezygnować z opalania oraz z korzystania z sauny.

Co jeszcze może przyczynić się do powstania suchego zębodołu?

Nie tylko wypłukanie skrzepu może doprowadzić do komplikacji po zabiegu. Innymi przyczynami są m.in:

• hemofilia (problemy z krzepliwością krwi)
• nieprawidłowo przeprowadzona ekstrakcja
• choroba nowotworowa
• uraz mechaniczny
• różnego typu infekcje
• niedożywienie i niedobór witamin
• cukrzyca

Jakie są objawy?

Infekcja w miejscu po ekstrakcji rozwija się bardzo szybko. Pierwsze objawy suchego zębodołu pojawiają się na ogół w drugiej lub trzeciej dobie po ekstrakcji. Zwykle pojawia się w tym czasie bardzo silny ból, którego często nie sposób uśmierzyć żadnymi środkami farmakologicznymi. Zazwyczaj pacjenci przyjmują dostępne bez recepty leki przeciwbólowe - licząc na to, że dolegliwości ustąpią. Niestety w takim przypadku może pojawić się ogólne osłabienie organizmu, zawroty głowy, nerwobóle, wymioty lub też gorączka. Jedynym skutecznym rozwiązaniem jest wizyta u stomatologa i rozpoczęcie leczenia.

Jak wygląda leczenie suchego zębodołu?

Stomatolog dokładnie ogląda ranę poekstrakcyjną i przepłukuje ją w celu usunięcia resztek rozpadłego skrzepu (stosuje się zazwyczaj wodny roztwór KMnO4, wodę utlenioną lub Rivanol). Kolejnym krokiem jest aplikacja wkładek przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Założony opatrunek ochronny zabezpiecza miejsce poekstrakcyjne. W niektórych przypadkach konieczne jest przepisanie antybiotyku. Leczenie trwa zazwyczaj od 5 do 10 dni.

Plastyka dziąsła oraz wyrostka zębodołowego

Plastyka dziąsła (zwana gingiwoplastyką) jest stomatologicznym zabiegiem chirurgicznym przywracającym prawidłową równowagę dziąsłowo-zębową. Zaburzenie estetyki biało-czerwonej to problem dotykający wielu z nas. Niesymetryczny kształt dziąseł, ich przerost (czyli tzw. „uśmiech dziąsłowy”) negatywnie wpływa nie tylko na estetyczny wygląd naszego uzębienia, ale również na samopoczucie i pewność siebie. Zbyt widoczne dziąsła, a tym samym optycznie skrócone korony zębowe mogą być efektem zarówno indywidualnych uwarunkowań biologicznych, jak i przebytych stanów zapalnych oraz przewlekłych chorób. Zabieg ten jest bezbolesny - wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym.

Zdrowe zęby i dziąsła

Zabieg gingiwoplastyki jest wskazany w przypadku:

• nieodpowiedniego kształtu dziąseł
• poddziąsłowego złamania korony zęba
• próchnicy poddziąsłowej
• konieczności zapewnienia dostatecznego utrzymania uzupełnień protetycznych.

Przebieg zabiegu:
1. wywiad z Pacjentem oraz dobór znieczulenia;
2. wycięcie fragmentu przerośniętego dziąsła;
3. plastyka brzegu kości (dzięki niej nowa linia dziąsła będzie miała właściwą szerokość);
4. założenie opatrunku periodontologicznego;
5. kolejny krok to na ogół wykonanie licówek lub koron pełnoceramicznych.

Plastyka dziąsła jest wykonywana także w przypadku tzw. recesji dziąsła, czyli wtedy, gdy wrażliwe szyjki zębowe są odsłonięte. Obnażona część korzenia zęba jest nie tylko defektem estetycznym, ale przede wszystkim utrudnia higienę jamy ustnej i sprawia, że mocniej odczuwamy nadwrażliwość zębów. Przyczyną recesji dziąsła może być bruksizm, wada zgryzu, czy też niewłaściwe szczotkowanie. Zabieg ten często towarzyszy odbudowie kosmetycznej zębów na implantach.

Co zyskujemy dzięki zabiegowi plastyki dziąseł?

• estetyczny, naturalny uśmiech, a co za tym idzie lepsze samopoczucie
• anatomiczne skorygowanie kształtu dziąsła
• zmniejszone ryzyko próchnicy poddziąsłowej
• łatwiejsza higiena jamy ustnej.

Plastyka wyrostka zębodołowego  

Plastyka wyrostka zębodołowego to zabieg chirurgii stomatologicznej, który polega na odbudowie kości wyrostka zębodołowego po ekstrakcji zęba. Na ogół wykonywany jest u osób z rozległymi brakami uzębienia, i ma na celu przygotowanie Pacjenta do dalszego leczenia implantologicznego lub protetycznego.

Plastyka wyrostka zębodołowego - rodzaje:

• przykorzeniowa
• przezprzegrodowa
• radykalna
• prosta
• obustronna plastyka wyrostka zębodołowego z użyciem przeszczepu lub wszczepu 
• jednostronna plastyka wyrostka zębodołowego z użyciem przeszczepu lub wszczepu.

Przebieg zabiegu:
1. wywiad z Pacjentem i dobór sposobu znieczulenia;
2. nacięcie dziąsła (wyróżnia się kilka rodzajów cięć) oraz zamknięcie otworu do zatoki szczękowej, który powstał wskutek wcześniejszego usunięcia zęba/zębów;
3. założenie szwów na około 14 dni.

Celem zabiegu jest korzystne ukształtowanie błony śluzowej i podłoża kostnego przy użyciu preparatu kościotwórczego.

Zarówno korekta konturu dziąsła, jak i plastyka wyrostka zębodołowego są konieczne zwłaszcza wtedy, kiedy planujemy leczenie implantologiczne lub protetyczne.

Resekcja korzenia

Zabieg ten, choć wykonywany jest coraz rzadziej (głównie z uwagi na większe możliwości przeprowadzenia leczenia z wykorzystaniem metod alternatywnych), w niektórych przypadkach wciąż może okazać się konieczny. Polega na chirurgicznym usunięciu wierzchołka korzenia zęba, który dotknięty jest zmianami zapalnymi, ma również na celu zapobieżenie powstawania takich zmian w przyszłości. Warto też zauważyć, że dzięki resekcji możliwe jest uchronienie zęba przed zabiegiem ekstrakcji, a zatem - mówiąc w uproszczeniu -pozwala uratować ząb przed usunięciem.

Kiedy wskazana jest resekcja?

• gdy inne metody leczenia nie są w stanie zlikwidować stanu zapalnego;
• gdy nie ma możliwości przeprowadzenia leczenia kanałowego;
• gdy chcemy uniknąć ekstrakcji.

Jak wygląda zabieg?

Jeszcze przed przystąpieniem do resekcji należy wykonać zdjęcie RTG. Zbieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu. Stomatolog usuwa objętą stanem zapalnym część korzenia, poprzez nacięcie śluzówki. Po usunięciu odpowiedniego fragmentu, następuje wsteczne opracowanie kanału korzeniowego specjalnymi narzędziami ultradźwiękowymi. Dzięki stosowaniu mikroskopu zabiegowego, wsteczne wypełnienie kanału specjalnym cementem MTA jest bardzo precyzyjne. Następnie rana jest zaszywana (zdjęcie szwów możliwe jest zwykle w 7 do 10 dni po zabiegu).

Powikłania

Zazwyczaj pacjent po resekcji korzenia otrzymuje środki przeciwbólowe i antybiotyki, które mają na celu przyspieszenie gojenia się rany. Gdy jednak dolegliwości bólowe nie ustają, a opuchlizna po zabiegu utrzymuje się dłużej niż kilka dni bądź pojawia się gorączka, konieczne jest zgłoszenie się do stomatologa w celu sprawdzenia przyczyn takiego stanu.

Czym jest hemisekcja?

Hemisekcja to zabieg polegający na usunięciu połowy zęba - zwykle części korony i korzenia, przeprowadzany w sytuacji stanu zapalnego. Gdy nie ma szans na powodzenie innego rodzaju leczenia, np. endodontycznego, wówczas zabieg hemisekcji jest jedyną szansą na utrzymanie fragmentu zęba.

Co może doprowadzić do konieczności poddania się hemisekcji? Destrukcyjne zmiany w korzeniach zębów trzonowych mogą być wynikiem urazów mechaniczych (np. złamań), zaawansowanej próchnicy, ale niestety również nieprawidłowego leczenia. W takiej sytuacji hemisekcja jest jedyną szansą na usunięcie przyczyny stanu zapalnego i jednoczesne zapobieżenie powiększaniu się patologicznych zmian.

Jak przeprowadzany jest zabieg?

Korzenie oddzielane są przy pomocy długiego wiertła, a następnie te, które tego wymagają, są usuwane. Ponieważ w trakcie hemisekcji usuwana jest część zęba, konieczna jest następnie jego odbudowa przy wykorzystaniu wkładów koronowo-korzeniowych. Do pełnego odtworzenia wyglądu zęba niezbędne jest poddanie się zabiegom protetycznym po kilkutygodniowym okresie gojenia się kości po zabiegu.


Czy są jakieś przeciwskazania?

Przeprowadzenie hemisekcji nie zawsze jest możliwe. Najczęstsze przypadki, w których nie można przeprowadzić tego zabiegu, to:

• nieprawidłowości w budowie korzenia
• paradontoza

Jeśli mają Państwo jakieś dodatkowe pytania, zachęcamy do kontaktu z naszym gabinetem stomatologicznym: http://endodental.pl/kontakt

Stomatologia w pytaniach i odpowiedziach

Dzisiaj postaramy się udzielić odpowiedzi na kilka często powtarzających się pytań związanych z higieną jamy ustnej, wstydliwymi problemami (takimi jak halitoza, czyli nieprzyjemnym zapachem z ust) i obalimy kilka stomatologicznych mitów.

Co, jak i dlaczego - stomatologia w pytaniach i odpowiedziach!

Czy można wyleczyć halitozę?

Wielu pacjentów cierpiących na halitozę, krępuje się podjąć temat tej przykrej dolegliwości nawet w gabinecie stomatologicznym. Niestety, powszechny jest jeszcze mit wedle którego nie ma możliwości wyeliminowania nieprzyjemnego zapachu z ust. Rozwojowi halitozy sprzyja wiele czynników. Są to: paradontoza, zapalenie dziąseł, zmniejszony przepływ śliny, nieleczona próchnica, palenie tytoniu, wzmożony stres, resztki pokarmowe w protezie zębowej, stosowanie niektórych leków, spożywanie alkoholu. Nieświeży oddech jest efektem działania lotnych związków siarki oraz komórek bakteryjnych znajdujących się na języku.

Jak poradzić sobie z tą dolegliwością? Przede wszystkim odpowiednio dbać o higienę jamy ustnej. Poza regularnym szczotkowaniem zębów należy używać nici dentystycznej, codziennie czyścić język i stosować płyny do płukania ust, które eliminują nieprzyjemny zapach. Warto poddać swe zęby (i protezy zębowe) profesjonalnemu czyszczeniu u stomatologa. Pamiętajmy jednak, że w pełni zadowalające efekty uzyskamy w wyniku całkowitego wyleczenia ewentualnych chorób przyzębia i wymiany starych wypełnień.

Czy szczoteczki elektryczne niszczą szkliwo?

Szczoteczki elektryczne zanim pojawią się na rynku przechodzą szereg testów. Zostały one tak zaprojektowane, aby nie tylko nie niszczyć szkliwa, ale również nie działać szkodliwie na delikatne dziąsła. Gładko zakończone włosie szczoteczek elektrycznych nie różni się od włosia szczoteczek ręcznych. Najważniejsze jednak, aby regularnie wymieniać końcówkę.

Czy po leczeniu endodontycznym można odczuwać ból zęba?

Leczenie endodontyczne polega na dokładnym oczyszczeniu kanałów zębowych i ich szczelnym zamknięciu. Pomimo zakończenia zabiegu stan zapalenia może się utrzymywać jeszcze przez kilka dni. Do tego czasu leczony ząb czasem pobolewa (zwłaszcza przy nagryzaniu). Wskazane jest wówczas stosowanie zwykłych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Zdarza się, że stomatolog przepisuje pacjentowi antybiotyk.

Czy hiperdoncja może powodować psucie się zębów?

Hiperdoncja, czyli nadmierna ilość zębów to zaburzenie rozwojowe, które częściej dotyka mężczyzn i zazwyczaj dotyczy górnej szczęki. Zęby nadliczbowe poprzez swe położenie i niestandardowy kształt, znacznie utrudniają przeprowadzanie podstawowych zabiegów higienizacyjnych. W efekcie jesteśmy bardziej narażeni na działanie próchnicy, która następnie szybko się rozprzestrzenia. Zaleca się zatem częstsze wizyty kontrolne u stomatologa oraz stosowanie takich preparatów jak płyny do płukania jamy ustnej oraz nić dentystyczną.

Jak poradzić sobie z panicznym strachem przed wizytą u stomatologa?

Strach przed dentystą (nazywany dentofobią lub dentalfobią) to fobia, która na ogół ma swe źródło w traumatycznych przeżyciach z dzieciństwa. Myśląc o wizycie u stomatologa przypominamy sobie wygląd i wyposażenie gabinetu sprzed kilkudziesięciu lat, które pozostawiało wiele do życzenia. Dziś, w dobie bezbolesnych znieczuleń, precyzyjnych urządzeń i wysokich kompetencji lekarzy, wizyta u dentysty nie powinna wzbudzać negatywnych emocji. Ponadto możliwe jest przeprowadzanie zabiegów pod całkowitą narkozą. Zaleca się także tzw. wizyty adaptacyjne podczas których lekarz proponuje optymalne rozwiązanie, przedstawia plan terapii stomatologicznej, jednym słowem „oswaja” pacjenta z gabinetem i stosowanymi metodami leczenia, zmniejszając tym samym jego dyskomfort psychiczny.

Jak pozbyć się diastemy?

Diastemę, czyli przerwę między zębami, można zamknąć poprzez założenie aparatu ortodontycznego lub za sprawą odpowiednio dobranej protezy. Po wykonaniu zdjęcia pantomograficznego lekarz ocenia ogólny stan uzębienia i układa optymalny plan leczenia.

Czy można całkowicie pozbyć się nadwrażliwości zębów?

Niestety nawet codzienne stosowanie specjalnych past i żeli  mających zapobiegać nadwrażliwości zębów nie gwarantuje szybkiej i długotrwałej ulgi u każdego. Natomiast warto poddać się zabiegowi fluoryzacji. Fluor znacznie wzmocni szkliwo, zahamuje rozwój bakterii i uodporni zęby na działanie kwasów płytki nazębnej.

Czy istnieją ograniczenia wiekowe w kwestii założenia aparatu ortodontycznego?

Nie ma górnej granicy wieku, do której można stosować aparat ortodontyczny. Leczenie przeprowadza się zarówno wśród dwudziestolatków jak i pięćdziesięciolatków. W trakcie każdej wizyty kontrolnej stomatolog wymienia elementy aparatu oraz zwiększa jego nacisk na zęby. Pacjent nosi aparat od 1 do 3 lat, pamiętając w tym czasie o właściwej higienie jamy ustnej.

Periodontologia - przyczyny i skutki chorób przyzębia

Periodontologia to dziedzina stomatologii, w zakres której wchodzi leczenie dziąseł oraz innych tkanek okalających zęby. Komórki bakteryjne znajdujące się w jamie ustnej, a ściślej w płytce nazębnej, są przyczyną zapalenia przyzębia, którego początkowa faza objawia się w krwawieniu dziąseł. Bakterie w podstępny sposób stopniowo niszczą tkanki wokół zęba. Obecnie ponad połowa populacji cierpi na paradontozę, która – jeśli nie jest leczona – może doprowadzić do całkowitej utraty zębów.

Przyczyny chorób przyzębia:
- płytka nazębna;
- nieprawidłowe usytuowanie zęba, niewłaściwie ukształtowane wypełnienia i uzupełnienia protetyczne sprzyjające odkładaniu się płytki nazębnej;
- nieleczona próchnica;
- palenie papierosów;
- zła dieta, stres, zmiany hormonalne;
- uwarunkowania anatomiczne, genetyczne (np. nieprawidłowy zgryz);
- choroby przewlekłe (osteoporoza, cukrzyca, alergie), stosowanie niektórych leków.

Objawy:
- zaczerwienienie oraz krwawienie dziąseł podczas szczotkowania;
- kamień nazębny, osad;
- nieświeży oddech, niesmak w ustach;
- nadwrażliwość zębów;
- rozchwianie, przemieszczanie się zębów, powstawanie szpar między zębami;


Choroby przyzębia dotyczą najczęściej osób dorosłych. Statystycznie pierwsze objawy pojawiają się w wieku ok. 30 lat. Według uśrednionych danych na dolegliwość w postaci parodontozy szczególnie narażeni są mężczyźni oraz kobiety w ciąży (III trymestr). Wczesne zdiagnozowanie choroby przyzębia znacznie skraca proces leczenia, dlatego tak ważna jest odpowiednia higiena jamy ustnej oraz regularne wizyty u stomatologa.

Do podstawowych zabiegów periodontologicznych zalicza się:
- skaling naddziąsłowy i poddziąsłowy – jest to oczyszczanie i polerowanie zębów przy użyciu odpowiedniego zestawu końcówek i aparatów ultradźwiękowych.
- kiretaż zamknięty i otwarty – polega na oczyszczeniu kieszonek przyzębnych; stosowany w przypadku zaawansowanych chorób przyzębia.
- piaskowanie zębów – czyli zabieg usunięcia powierzchniowych przebarwień i osadu po kawie, herbacie, tytoniu; bezpośrednio po piaskowaniu zaleca się lakierowanie zębów dzięki któremu utworzona zostanie powłoka chroniąca tkankę zębową przed działaniem komórek bakteryjnych.
- augmentacja kości – zabieg ten jest przeprowadzany w celu odbudowy zniszczonej wskutek stanów zapalnych kości.

Terapia periodontologiczna:
1. Faza początkowa to etap higienizacji. Usuwany jest kamień nazębny i osad. Lekarz przekazuje pacjentowi niezbędne informacje na temat właściwej higieny jamy ustnej. Doradza jaki rodzaj pasty, żelu, płynu do płukania ust wybrać.
2. Etap właściwy terapii podczas którego wykonywany jest skaling głęboki, augmentacja kości, kiretaż – w zależności od stopnia zaawansowania choroby.
3. Ostatnia faza to podtrzymanie dotychczasowych efektów leczenia. Dzięki wizytom kontrolnym oraz odpowiedniej dbałości o higienę jamy ustnej możemy zapobiec nawrotom choroby przyzębia.

W rzeczywistości to, czy całkowicie wyeliminujemy stany zapalne dziąseł i innych tkanek okołozębowych zależy od pacjenta oraz jego determinacji. Jeśli nie będzie przestrzegał zaleceń lekarza bądź przerwie leczenie, stan chorobowy jedynie się pogłębi. Możemy uniknąć żmudnego, długotrwałego procesu przywracania zdrowia naszym zębom i dziąsłom – wystarczy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy obserwujemy u siebie któreś z wyżej wymienionych objawów chorób przyzębia. Jeśli tak, nie zwlekajmy z wizytą u specjalisty.