Choroby języka

Odpowiednia higiena jamy ustnej powinna obejmować nie tylko zęby i dziąsła, ale także język. Na rynku dostępne są specjalne szczoteczki do zębów, które zaopatrzone są w gumową „tarkę” do czyszczenia języka oraz wewnętrznej powierzchni policzków. Można nabyć również zwykłą skrobaczkę do języka, dzięki której bez trudu pozbędziemy się wszelkich bakterii. 

Badanie języka może dostarczyć sporo ważnych informacji na temat naszego stanu zdrowia. Ocenia się jego kolor, obecność bolesnych guzków, odcień nalotu, a nawet kształt i wielkość. Zdrowy język ma kolor czerwono-różowy, jest gładki, bez owrzodzeń i uwypukleń. Odznacza się pełną ruchomością. Natomiast wszelkie zmiany i nieprawidłowości w jego budowie mogą świadczyć o różnego rodzaju schorzeniach. Czasami są to dolegliwości związane stricte z obszarem jamy ustnej (np. zapalenie aftowe, opryszczka, uraz mechaniczny – np. przygryzienie języka). Innym razem występujące dysfunkcje powiązane są ze znacznie poważniejszymi problemami zdrowotnymi całego organizmu.

Gdy język boli
Pierwszym sygnałem ostrzegawczym jest zwykle ból języka. Może on nastąpić w wyniku:

• wystąpienia afty
• założenia biżuterii na języku
• infekcji bakteryjnych
• niedoboru witamin, m.in. B1, B3, B6
• wystąpienia alergii
• nadmiernego picia alkoholu i palenia tytoniu
• noszenia  niedopasowanej protezy bądź aparatu ortodontycznego
• urazu mechanicznego (przygryzienie, oparzenie, kontakt z drażniącą substancją)

Warto jednak pamiętać, że chory język nie zawsze boli. Dysfunkcja może się przejawiać w zupełnie inny sposób - na przykład zaburzenie ruchomości języka lub odczuwania smaków. To ostatnie najczęściej spowodowane jest wieloletnim paleniem tytoniu, stosowaniem niektórych leków, przeprowadzonym zabiegiem chirurgicznym, czy też chorobą nowotworową i związaną z nią chemioterapią. Natomiast zmiany w unaczynieniu języka mogą mieć związek m.in. z chorobą miażdżycową.

Wpływ choroby na wygląd języka

Należy pamiętać, że nalot na języku zwykle nie świadczy o dysfunkcji samego języka, lecz może mieć związek z chorobą ogólnoustrojową.
 

W zależności od rodzaju infekcji język, a także nalot na nim ma nieco inny kolor. I tak, w przypadku zakażenia paciorkowcami nalot jest białoszary z jednoczesnym powiększeniem brodawek smakowych. Infekcja wirusowa objawia się żółtymi pęcherzykami i bolesnymi nadżerkami. Wystąpieniu odry towarzyszy zwykle dość gruby nalot. Jeśli na przykład wystąpił zespół wstrząsu toksycznego, język staje się mocno czerwony, a biały lub żółty odcień nalotu jest często wynikiem zakażenia układu pokarmowego lub zaburzeń żołądkowych. Nienaturalnie blady język może stanowić sygnał, że mamy anemię i potrzebujemy znacznej dawki żelaza.

U niektórych mogą pojawić się plamy na języku (tzw. język geograficzny). Zwykle są objawem rogowacenia białego bądź wystąpienia wirusa Epsteina-Barr u nałogowych palaczy lub u osób zarażonych HIV. Przyczyną plam może być również infekcja grzybicza.

Trzeba jednak wiedzieć, iż opisane powyżej infekcje i choroby nie u każdego będą widoczne na języku. Tak samo nie każdy nalot lub zgrubienie musi świadczyć o konkretnej chorobie. Zdarza się, że nalot powstał na skutek zaniedbań w zakresie higieny jamy ustnej. Pamiętajmy więc o codziennym oczyszczaniu języka. Dzięki temu zmniejszymy ryzyko powstawania próchnicy oraz nieświeżego oddechu.

Ząb prawdę ci powie, czyli o stomatologii w kryminalistyce

Dziedzina stomatologii sądowej, choć nie jest w Polsce tak popularna jak na przykład w USA, to stwarza ogromne możliwości rozwikłania rozmaitych zagadek o podłożu kryminalnym. Wiedza z zakresu zdrowia oraz patologii w obrębie jamy ustnej coraz częściej wykorzystywana jest w sądownictwie. Zapewne większość z nas kojarzy seriale kryminalne takie jak „CSI” czy „Kości”. Motyw rozpoznania szczątków ludzkich w oparciu o pozostałości zębów powtarza się w nich bardzo często. 

Za początek stomatologii sądowej uznaje się koniec XIX wieku, kiedy to wydano pracę naukową dr Oscara Amoedo zatytułowaną „Sztuka stomatologiczna w medycynie sądowej”. Jednak już wcześniej, bo w I wieku n.e. próbowano dokonywać identyfikacji ciała zmarłego analizując rozmieszczenie zębów w łukach zębowych.

Moc dowodowa
Dokumentacja stomatologiczna, podobnie jak odciski palców czy próbki DNA dostarczają wielu informacji pomocnych w śledztwie. Niezwykle trudno byłoby odnaleźć dwie osoby o identycznych cechach uzębienia. Ponadto tkanki twarde zębów bardzo trudno zniszczyć, a proces rozkładu trwa dłużej niż w przypadku kości, dlatego zęby są idealnym materiałem do badań mających na celu identyfikację zwłok.

Szczególną uwagę zwraca się na:

• kształt oraz wielkość zębów
• rozmieszczenie ich w linii łukowej
• nieprawidłowości w budowie oraz położeniu zębów
• ubytki 
• miejsca starcia szkliwa

Źródłem istotnych danych dla sprawy mogą być same wypełnienia (rodzaj plomby, jej kształt, wielkość), protezy, aparaty ortodontyczne, mostki, a także wykonane u stomatologa zdjęcia pantomograficzne czy odlewy zębów.

Badanie tkanki zębowej może pomóc określić:

• wiek osoby zmarłej
• jej nawyki żywieniowe (rodzaj diety)
• tryb życia (ewentualne nałogi)
• niektóre choroby i dolegliwości z którymi zmagała się ofiara
• nawyki takie jak np. onychofagia (obgryzanie paznokci)

Odontologia, czyli nauka o budowie i rozwoju zębów stanowi nieocenioną pomoc w trakcie identyfikacji ofiar katastrof. Analiza stanu uzębienia nie zawsze daje 100% pewność co do tożsamości osoby, ale stanowi dobrą alternatywę dla badania DNA, które – zwłaszcza w przypadku masowych katastrof – często jest niemożliwe do przeprowadzenia.

Analiza śladów pozostawionych przez zęby na ciele ofiary umożliwia również rozpoznanie samego przestępcy.  Ślady ugryzienia są widoczne nawet kilka tygodni po śmierci danej osoby. Dopuszczenie tego rodzaju dowodu w procedurze sądowej nastąpiło po raz pierwszy w Anglii w 1906 r., kiedy to włamywacz ugryzł na miejscu przestępstwa kawałek żółtego sera i pozostawił odcisk swoich zębów. Tym samym ściągnął na siebie wyrok sądu.

Kamień nazębny

Kamień nazębny tworzy się niezależnie od tego, jak bardzo dbamy o higienę jamy ustnej. Możemy stosować najlepsze pasty do zębów, nici dentystyczne i płyny do płukania ust, ale trudno jest całkowicie wyeliminować odkładanie się płytki nazębnej, która z czasem twardnieje i jest niebezpieczna dla zdrowia jamy ustnej.

Jak powstaje kamień nazębny?

Co ciekawe, proces tworzenia się kamienia rozpoczyna się niedługo po umyciu zębów. Wówczas powstaje niewidoczna błonka z białka, na której gromadzą się resztki pokarmów i bakterie. Po upływie około dwóch godzin osad można już wyczuć językiem. Taka nieusunięta płytka nazębna ulega stopniowej mineralizacji. Staje się znacznie twardsza i trudniejsza do usunięcia. Kamień naddziąsłowy zwykle tworzy się na dolnych przednich zębach i na górnych trzonowcach. Natomiast kamień poddziąsłowy trudno zobaczyć gołym okiem. Osadza się na zębach w mniej widocznych miejscach przez co trudniej go usunąć. Z czasem gładka powierzchnia szkliwa staje się szorstka i chropowata w wyniku czego bakterie łatwiej osadzają się na zębach.

Co sprzyja powstawaniu kamienia?

Przede wszystkim tryb życia, dieta i niewystarczająca higiena jamy ustnej (w tym zbyt rzadkie przeprowadzanie profesjonalnego zabiegu usuwania kamienia nazębnego). Kamień szybciej będzie się osadzał u osób pijących duże ilości kawy i ciemnej herbaty, a także u palaczy. Niektórzy mają większe predyspozycje do odkładania się złogów na zębach. Przyczyną mogą być uwarunkowania genetyczne. Znaczenie może mieć chociażby usytuowanie zębów w łukach zębowych.  Jeśli zęby są nierówne lub „ściśnięte” znacznie trudniej dokładnie je oczyścić, przez co kamień powstaje szybciej.

Kamień nazębny negatywnie wpływa na zdrowie całej jamy ustnej. Nieusuwany może przyczynić się do:

• powstawania próchnicy
• chorób dziąseł oraz przyzębia (np. paradontoza)
• stanów zapalnych
• krwawienia dziąseł 
• przykrego zapachu z ust
• większej wrażliwości na gorące i zimne pokarmy
• powstawania nieestetycznych przebarwień

Jak zapobiec powstawaniu kamienia nazębnego?

Po pierwsze – odpowiednia higiena jamy ustnej. Warto od czasu do czasu sięgnąć po produkty z fluorem. Po drugie – profesjonalne zabiegi stomatologiczne, takie jak skaling i piaskowanie. Zabieg oczyszczania zębów z osadu i kamienia należy przeprowadzać 1-2 razy w roku w zależności od potrzeb pacjenta. Warto także zdecydować się na lakierowanie.

Zabieg lakierowania dostarcza zębom stężoną dawkę fluoru, której nie jesteśmy w stanie przyjąć podczas zwykłego szczotkowania specjalnymi pastami, czy płukania jamy ustnej płynami do fluoryzacji. Najlepsze efekty uzyskamy lakierując zęby po wcześniejszym skalingu. Stomatolog aplikuje na łuki zębowe odpowiednią dawkę szybkoschnącego lakieru fluorowego, który niejako spaja się z powierzchnią szkliwa. Lakierowanie można przeprowadzić u pacjentów w każdym wieku, zarówno na zębach stałych, jak i mlecznych (również u osób noszących aparaty ortodontyczne). Jest to zabieg profilaktyczny, który ma za zadanie wzmacniać strukturę szkliwa oraz zapobiegać powstawaniu próchnicy.

Wpływ chorób jamy ustnej na kondycję zdrowotną organizmu (i odwrotnie)

Pewne dysfunkcje w obrębie jamy ustnej mogą negatywnie odbić się na zdrowiu całego organizmu.

Poważnym problemem może być zaburzenie procesu trawiennego. W sytuacji, gdy osoba ma poważną wadę zgryzu lub jest bezzębna, pierwszy etap trawienia pokarmów nie przebiega prawidłowo. Niemożność dostatecznego rozdrobnienia kęsów sprawia, że wydziela się niewystarczająca ilość enzymów trawiennych zawartych w ślinie. W rezultacie do żołądka trafiają zbyt duże kawałki jedzenia. Podobnie dzieje się w przypadku, gdy jemy za szybko i zbyt łapczywie. Pokarm, który zalega w żołądku stymuluje wydzielanie kwasu solnego. Jest on niezbędny w procesie trawienia. Wytwarzana ilość kwasu trawiennego zależy od rodzaju przyjętego pokarmu. Natomiast jego nadmiar może mieć poważne skutki dla organizmu – m.in. nadkwasota żołądka, zgaga, choroba refluksowa. 

Nie bez znaczenia jest również dieta. Niektóre pokarmy (zwłaszcza te bogate w tłuszcze i cukry) nadmiernie stymulują wydzielanie kwasu solnego. Zaburzenia gastryczne, choroba refluksowa czy też bulimia mogą przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia jamy ustnej. Częste zwracanie kwaśnych pokarmów wpływa na szybszy rozwój próchnicy. Ponadto pojawia się przykry oddech, a nawet stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej. 

Aby zapobiec przykrym dolegliwościom żołądkowym należy wyeliminować wadę zgryzu, a tam, gdzie jest to wskazane założyć uzupełnienia protetyczne. Konieczna jest także zmiana trybu życia. Pośpiech nie sprzyja prawidłowemu procesowi trawiennemu. Warto dokonać korekty w zakresie diety (wyeliminować napoje gazowane, cukier, używki, mocną kawę i herbatę – zwłaszcza pitą na czczo). 

Choroby spowodowane złym stanem zębów

Dzięki współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny możliwe stało się określenie, w jakim stopniu choroby zębów wpływają na ogólną kondycję zdrowotną pacjenta, a także w jaki sposób zaburzenia ogólnoustrojowe odbijają się na stanie zdrowia jamy ustnej. 

Ból głowy może być nie tylko efektem „promieniującego” bólu zęba (co się niezwykle często zdarza), ale także wszelkich stanów zapalnych w obrębie twarzoczaszki. Bóle głowy mogą być ponadto spowodowane nieprawidłowym przeprowadzeniem leczenia protetycznego, nieleczoną wadą zgryzu, a nawet zbyt wysokim wypełnieniem ubytku. 

Warto również podkreślić, że przewlekła choroba zatok oraz zapalenie ucha mogą przyczynić się do powstawania dolegliwości w jamie ustnej (stany ropne, infekcje). Dlatego tak ważne jest prawidłowe postawienie diagnozy i wskazanie prawdziwej przyczyny choroby.

Śmiech to zdrowie

Mówi się, że wystarczy szczery uśmiech, aby poprawić humor sobie i innym. Raczej nie zastanawiamy się w jaki sposób emocje wpływają na nasze zdrowie, a już na pewno mało kto zdaje sobie sprawę, iż różne stany emocjonalne mogą rzutować na zdrowie jamy ustnej. 

Dla przykładu, kiedy jesteśmy źli, smutni lub czegoś się boimy zaciskamy szczękę i zgrzytamy zębami, co może uszkodzić szkliwo. Szczękościsk oraz bruksizm mogą być przyczyną osłabienia zębów (ich rozchwiania, ukruszenia, wady zgryzu), a nawet wpłynąć na nieprawidłowe funkcjonowanie stawów skroniowo-żuchwowych i odcinka szyjnego kręgosłupa. Natomiast gdy odczuwamy radość i częściej się śmiejemy sprawiamy sobie gimnastykę twarzy (w tym przede wszystkim stawów skroniowo-żuchwowych), poprawiamy krążenie i przyspieszamy regenerację tkanek (szeroki uśmiech nie służy nam jedynie wtedy, kiedy walczymy z opryszczką). 

Od dentyzmu do bleachoreksji

Stwierdzenie, że Polacy nie dbają o zęby zdaje się powoli tracić na aktualności. Wszystko za sprawą mody, która przywędrowała do nas zza oceanu – mowa o dentyzmie, czyli nowoczesnym i profesjonalnym podejściu do higieny jamy ustnej oraz zabiegów stomatologicznych.

Czym jest dentyzm?

Dentyzm polega na ponadprzeciętnym dbaniu o zdrowie i wygląd zębów. W kraju, gdzie do niedawna niemal 90% populacji miało problemy z próchnicą, zjawisko to jest swego rodzaju novum. Jak szacuje jeden z serwisów poświęconych zdrowiu jamy ustnej, dentyzm dotyczy już co dziesiątej osoby. Zmieniło się nastawienie do wizyt w gabinetach stomatologicznych. Obecnie Polacy starają się na bieżąco poprawiać mankamenty uzębienia. Chętnie porównują oferty różnych gabinetów. Śledzą nowinki z branży stomatologii estetycznej. Regularnie zapisują się na wizyty w trzech, czterech placówkach jednocześnie, a nawet wyjeżdżają za granicę, aby poddać się super nowoczesnym zabiegom upiększającym bez względu na koszt. Cel jest jeden - śnieżnobiały i idealnie równy uśmiech w możliwie najkrótszym czasie. 

Złoty środek na zęby

Czy dentyzm powoduje efekty uboczne? Nie, jeśli podchodzi się do niego z rozwagą. Częste odwiedzanie gabinetów stomatologicznych powinno pozytywnie wpłynąć na stan uzębienia. Każda zmiana próchnicowa jest natychmiast wyłapywana i leczona, a wszelkiego typu infekcje eliminowane są już w początkowym stadium. Nierzadko w grę wchodzi całkowita wymiana uzębienia na nowe. Popularnością cieszy się prostowanie zębów, usuwanie diastem, czy też zabiegi z zakresu protetyki. Dentyzm stwarza ogromną szansą na poprawę kondycji uzębienia u Polaków, bez względu na wiek i status społeczny. Mówi się nawet, że jest to swego rodzaju hobby – na pewno jedno z najzdrowszych, jakie uprawia współczesny człowiek.

Tymczasem warto mieć na względzie również drugą stronę medalu. Zbyt częste i intensywne szczotkowanie zębów, regularne testowanie nowych (nie do końca sprawdzonych) preparatów pochodzących z niepewnych źródeł, a przede wszystkim nagminne poddawanie się zabiegom wybielania, prędzej czy później odbije się na ogólnej kondycji zębów. 

Moda na wybielanie

Ze zjawiskiem dentyzmu pośrednio wiąże się bleachoreksja, czyli nadmierna dbałość o to, aby zęby były nieskazitelnie białe. O ile dentyzm oceniany jest pozytywnie przez stomatologów i pacjentów, o tyle bleachoreksja to już forma uzależnienia. Osoby cierpiące z powodu bleachoreksji wybielają zęby częściej niż jest to wskazane. Nabywają coraz to nowe preparaty do wybielania. W internecie poszukują informacji na temat rozmaitych produktów wybielających oraz innych nowatorskich rozwiązań z dziedziny stomatologii estetycznej. Codziennie dokonują przeglądu swoich zębów w celu wyłapania najmniejszego przebarwienia.  

„Bleachorektycy” pomimo posiadania hollywoodzkiego uśmiechu wciąż zastanawiają się, w jaki sposób zachować jego biel na dłużej. Zapominają przy tym o skutkach zbyt częstego wybielania. Do negatywnych konsekwencji zalicza się przede wszystkim osłabione szkliwo, podrażnione dziąsła, a także przybieranie szarawego odcienia zębów. Co gorsza, osoby takie zwykle nie poprzestają na profesjonalnych zabiegach przeprowadzanych u stomatologa, ale na własną rękę próbują wybielać zęby specjalnymi paskami i żelami.

Często pacjenci nie są świadomi tego, że w wielu przypadkach nie da się rozjaśnić zębów w takim stopniu, w jakim by sobie tego życzyli. Warto wówczas zastanowić się nad innymi opcjami poprawy wyglądu zębów, bez stosowania drastycznych metod.

Bezpieczne wybielanie zębów

Kompleksy wynikające z niekorzystnego wyglądu naszego uzębienia stanowią główny powód, dla którego decydujemy się na profesjonalne zabiegi z zakresu stomatologii estetycznej. 

Jednym z nich jest wybielanie zębów, cieszące się ogromną popularnością. Przyczyn powstawania przebarwień może być wiele. Po pierwsze – wszelkiego typu używki (kawa, herbata, wino, napoje zawierające barwniki, papierosy, substancje psychoaktywne). Po drugie – niektóre leki (przyjmowanie antybiotyków tetracyklinowych może skutkować tworzeniem się przebarwień, przy czym problem ten dotyczy głównie dzieci, których zęby w pełni się nie rozwinęły). Po trzecie – choroby (np. niedoczynność lub nadczynność tarczycy, fluoroza, zaawansowana próchnica). Zdarza się, że ciemniejszy odcień zębów jest uwarunkowany genetycznie. Trzeba również pamiętać, że zęby w sposób naturalny ciemnieją wraz z wiekiem. 

Metody wybielania zębów

Istnieje kilka sposobów, które mają pomóc w uzyskaniu pożądanego odcienia zębów. Producenci past  prześcigają się w opracowywaniu coraz to nowych formuł mających na celu ekspresowe rozjaśnienie koloru uzębienia. Te o właściwościach ścierających powinny być stosowane co najmniej tydzień, aby zobaczyć pierwsze rezultaty. Niestety istnieje duże ryzyko mechanicznego uszkodzenia szkliwa. Na rynku dostępne są również pasty, które optycznie wybielą zęby o kilka odcieni w dość szybkim czasie. Niestety minus takiego rozwiązania jest taki, że jaśniejszy odcień nie utrzyma się długo (na ogół znika po pierwszym większym posiłku). 

Inną metodą pozbycia się przebarwień są paski wybielające nasączone specjalnym żelem. Stosowanie takich pasków w warunkach domowych wymaga jednak dużej dozy ostrożności. Nietrudno bowiem doświadczyć skutków ubocznych domowego zabiegu. Trzymanie pasków za długo lub zakładanie ich zbyt często może nieodwracalnie zniszczyć szkliwo. Wyraźny dyskomfort odczują zwłaszcza te osoby, które na co dzień borykają się z nadwrażliwością zębów lub chorobami dziąseł. Podobnie jak w przypadku past wybielających, efekty stosowania pasków również nie są spektakularne i nie utrzymują się długo (konieczne jest cykliczne powtarzanie serii zabiegów). Natomiast sięgnięcie od czasu do czasu po paski wybielające może być pomocne, jeśli chcemy zachować biel zębów po przeprowadzeniu profesjonalnego zabiegu wybielania u stomatologa.

Wybielanie nakładkowe w gabinecie Endodental

Ta metoda wybielania jest jedną z najbardziej bezpiecznych i skutecznych sposobów na uzyskanie jaśniejszego odcienia zębów. Przygotowując się do zabiegu należy pamiętać, że nie wystarczy jedna wizyta w gabinecie, aby cieszyć się śnieżnobiałym uśmiechem. Zabieg wybielania składa się z kilku etapów:

• oczyszczenie zębów z kamienia i osadu, wypełnienie ewentualnych ubytków
• pobranie wycisków, na podstawie których zostaną przygotowane nakładki (szyny) wybielające 
• Pacjent otrzymuje gotowe szyny, żel wybielający oraz instrukcję stosowania
• Pacjent nosi nakładki wybielające określoną ilość godzin dziennie przez kilka lub kilkanaście dni, aż do uzyskania zadowalającego odcienia (trzeba podkreślić, że w trakcie wybielania możemy odczuwać zwiększoną wrażliwość zębów przy spożywaniu zimnych lub gorących pokarmów)

Powinniśmy bardzo dokładnie zapoznać się z instrukcją stosowania nakładek. Ściśle trzymając się zaleceń stomatologa unikniemy nieprzyjemnych powikłań.

Zalecenia po wykonaniu zabiegu wybielania

• przestrzeganie białej diety (nie należy spożywać produktów, które zawierają barwniki, np. kawa, herbata, cola, buraczki, jagody, sos sojowy)
• należy unikać palenia tytoniu
• warto zaopatrzyć się w łagodną pastę do zębów i systematycznie usuwać powierzchowne przebarwienia oraz osady
• należy unikać bardzo gorących lub zimnych pokarmów.

Produkty spożywcze, które wspomagają zdrowie zębów

Kilka lat temu na polskim rynku ukazała się książka kucharska „Jesteś tym, co jesz” szkockiej dietetyczki Gillian McKeith. Praca ta była odpowiedzią na złe nawyki żywieniowe Europejczyków. Autorka starała się udowodnić w jaki sposób to, co jemy wpływa nie tylko na nasze zdrowie, ale na całe życie (kondycję psychiczną, wygląd, pewność siebie). Podstawową zasadą, jaką powinniśmy się kierować przy doborze odpowiedniej diety jest uświadomienie sobie, jak dany składnik żywieniowy oddziałuje na nasz organizm.

Owoce cytrusowe i ich wpływ na zdrowie zębów

Cytrusy to istotne źródło witaminy C niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Jednak trzeba pamiętać, że w trakcie jedzenia pomarańczy czy kiwi następuje proces zwany kwasową erozją szkliwa, dlatego po każdym posiłku przygotowanym na bazie owoców cytrusowych warto przepłukać usta wodą i wstrzymać się ze szczotkowaniem zębów ok. 30 minut. 

Chrupkie przekąski

Twarde owoce i warzywa, takie jak jabłka, seler czy marchew w sposób naturalny oczyszczają jamę ustną z bakterii i zapobiegają tworzeniu się płytki nazębnej. Słodzone napoje warto zastąpić sokami i koktajlami owocowo-warzywnymi. W ten sposób wyeliminujemy sporą dawkę szkodliwego cukru – głównego sprawcy próchnicy.

Wapń i witamina D

Bardzo dobry wpływ na zdrowie zębów mają jajka oraz nabiał. Duże ilości wapnia znajdziemy w jogurtach naturalnych, mleku i serze (jogurty dodatkowo  korzystnie wpłyną na florę bakteryjną jamy ustnej). Wskazane jest również spożywanie zielonych warzyw, takich jak kapusta, jarmuż, brukselka, brokuły. Gospodarka wapniowo-fosforowa, wspomagana spożywaniem m.in. ryb, ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju zębów. Trzeba ponadto pamiętać o produktach, które pozwolą nam przyswoić witaminy i składniki odżywcze. W tej roli sprawdzi się masło zawierające nasycone kwasy tłuszczowe (jednak osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi, cierpiące z powodu chorób układu krążenia itd. powinny uważać ze spożywaniem tego produktu). Alternatywą dla masła może być olej kokosowy mający właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. 

Cukry proste – wróg nr 1

Cukry znajdujące się w słodyczach, oranżadach, słodkich napojach, a także w białym pieczywie, drożdżówkach czy chipsach to pożywka dla bakterii. Dlatego chleb pszenny warto zastąpić pełnoziarnistym, słodzony sok zieloną herbatą bądź ciemnym kakao, a zamiast słodyczy wybrać sałatkę owocową, pełnoziarniste płatki lub orzechy. 

Jak wiadomo, nikt nie jest idealny. Czasami najzwyczajniej w świecie trudno jest nam oprzeć się słodkim przekąskom. Pamiętajmy jednak, żeby sięgać po tego rodzaju produkty możliwie najrzadziej i nie zwlekać z umyciem zębów. Z pomocą przyjdzie nam również guma do żucia bez cukru. Nie zapominajmy także o niegazowanej wodzie mineralnej. Starajmy się wypić szklankę wody po każdym posiłku. Tym sposobem wstępnie usuniemy resztki pokarmów z jamy ustnej. Ponadto woda mineralna bogata jest w cenne mikroskładniki, wapń i fluor, które mają znaczenie dla prawidłowego rozwoju zębów. 

Borówka pod obserwacją

Na Uniwersytecie Laval w Kanadzie trwają obecnie badania nad leczniczymi właściwościami borówek półwysokich. Okazuje się, że owoc ten może mieć zbawienny wpływ na zdrowie zębów. W „Journal of Agricultural and Food Chemistry” można przeczytać o przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym działaniu ekstraktu z borówki. Ma ona zapobiegać wytwarzaniu się płytki nazębnej oraz zwalczać choroby przyzębia. Dalsze badania mają dokładnie wykazać, w jaki sposób borówka amerykańska mogłaby przyczynić się do utrzymania dobrej kondycji zębów przez wiele lat. 

Profilaktyka w stomatologii

Dzięki profilaktycznym zabiegom stomatologicznym można znacznie dłużej cieszyć się zdrowymi zębami wolnymi od próchnicy i innych chorób (w tym także schorzeń przyzębia), jak również pięknym uśmiechem pozbawionym przebarwień. 

Do zabiegów profilaktycznych zaliczamy:

• skaling
• lakierowanie
• lakowanie. 

Właściwa metoda profilaktyki powinna być wybrana wspólnie ze stomatologiem i uzależniona jest głównie od wieku pacjenta, stanu jego uzębienia i jamy ustnej oraz od indywidualnej podatności na próchnicę.

Skaling to zabieg polegający na usunięciu kamienia nazębnego z całej powierzchni zębów przy użyciu urządzenia wytwarzającego ultradźwięki. Zabieg ten jest wyjątkowo dokładny, nie powoduje uszkodzenia szkliwa ani nie narusza dziąseł. 

Lakierowanie z kolei to zabieg polegający na nakładaniu na powierzchnię zębów za pomocą pędzelków specjalnych lakierów z fluorem, które przez jakiś czas utrzymują się na zębach uwalniając jony fluorowe. Podczas tego zabiegu podaje się fluor w niezwykle dużych dawkach, co jest niemożliwe do przeprowadzenia chociażby podczas domowej fluoryzacji (nawet z zastosowaniem profesjonalnych preparatów). Warto pamiętać, iż fluor zwiększa odporność zębów na kwasy produkowane przez bakterie próchnicowe, a dzięki temu zabiegowi redukuje się występowanie próchnicy nawet o 40%.  

Stomatolodzy w przypadku np. nadwrażliwości zębów często zalecają także przeprowadzanie fluoryzacji kontaktowej (wcieranie w powierzchnię zębów preparatów z fluorem lub okłady z żelu zawierającego fluor), albo fluoryzacji metodą szczoteczkową polegającą na szczotkowaniu zębów preparatem z fluorem. 

Lakowanie polega na uszczelnianiu bruzd i szczelin zębowych (gdzie w przyszłości mogłaby rozwinąć się próchnica) za pomocą  światłoutwardzalnego laku. Zabieg ten przeprowadzany jest głównie u dzieci ze względu na fakt, iż lakuje się wyłącznie zęby zaraz po wyrżnięciu. Zaleca się nawet lakowanie zębów mlecznych, ze względu na niezbyt dokładną higienę jamy ustnej u najmłodszych. Lakuje się tylko zęby z powierzchniami żującymi, czyli przedtrzonowe i trzonowe, muszą one też być całkowicie zdrowe. Zabieg lakowania hamuje rozwój próchnicy nawet do 90%.

Piaskowanie zębów

Piaskowanie zębów polega na skierowaniu pod ciśnieniem i z dużą ilością wody strumienia piasku dentystycznego (przypominającego drobny proszek) na zęby. Dociera on do przestrzeni międzyzębowych i innych niedostępnych miejsc (jak np. bruzdy na zębach) usuwając z nich wszelkiego typu osady i nieestetyczne przebarwienia.

Zabieg ten pomaga również w walce z kamieniem nazębnym, jednakże tylko tym powierzchownym, dlatego też piaskowanie jest bardzo często uzupełnieniem innego zabiegu dentystycznego nazywanego skalingiem (kompleksowego usuwania kamienia nazębnego).

Piaskowanie zębów pomaga zapobiegać rozwojowi bakterii, jak również chorobom dziąseł i zębów, a ponadto zdecydowanie poprawia wygląd naszych zębów. Każdy z nas powinien regularnie poddawać się temu zabiegowi (najlepiej raz do roku) i traktować go jako profilaktykę chorób uzębienia i jamy ustnej, jednakże są grupy osób, które powinny go wykonywać zdecydowanie częściej (co kilka miesięcy). Chodzi tu przede wszystkim o:

• palaczy oraz osoby pijące dużo herbaty lub kawy – ponieważ na ich zębach powstają często nieestetyczne przebarwienia;
• osoby noszące aparaty ortodontyczne – z oczywistych względów dotarcie do wszystkich powierzchni zębów i elementów aparatu bywa trudne i nie zawsze jest tak dokładne jak powinno;
• osoby z tzw. stłoczonymi zębami – drobny piasek czyści przestrzenie międzyzębowe trudno dostępne podczas regularnego czyszczenia.

O piaskowaniu powinny tez pamiętać osoby planujące wybielanie zębów.

Zabieg ten jest bezbolesny, jednakże niektórzy pacjenci mogą odczuwać dyskomfort ze względu na podrażnienie dziąseł – szczególnie jeśli są one u nich bardzo wrażliwe. Osoby które cierpią z powodu podrażnień i bólu błon śluzowych jamy ustnej powinny w ogóle zrezygnować z piaskowania. 

Przeciwwskazaniem do przeprowadzenia tego zabiegu jest również:

• stan zapalny jamy ustnej i dziąseł,
• choroby wpływające na funkcjonowanie płuc, jak astma lub pylica,
• alergia na sodę lub inne składniki stosowane podczas zabiegu.

Protetyka

Protetyka od lat odgrywa istotną rolę w stomatologii. Pozwala nie tylko na poprawę wyglądu uzębienia, ale też na zachowanie siły żucia, a zatem na swobodne odżywianie się - zgodnie z upodobaniami Pacjenta.

Utrata zęba stałego zniszczonego przez chorobę i usuniętego, uszkodzonego w wyniku urazu mechanicznego lub po prostu - straconego z wiekiem - nie wiąże się już z koniecznością zrezygnowania z dotychczasowego trybu życia. Nie musi też oznaczać stresu czy utraty pewności siebie. Wszystko to właśnie dzięki protetyce, która pozwala zachować dotychczasowy wygląd jamy ustnej, a czasem nawet go poprawić.

W protetyce wykorzystywane są głównie:

• licówki
• mosty porcelanowe
• nakłady porcelanowe i kompozytowe
• korony bez metalu i cyrkonowe
• protezy ruchome 
• oraz uzupełnienia na implantach

Zastosowanie konkretnego materiału uzależnione jest zarówno od rozległości uszkodzenia (czyli od tego, jaką ilość zębów utracił Pacjent) oraz preferencji Pacjenta. 

Warto zauważyć, że dzięki uzupełnieniu ubytków w uzębieniu (z wykorzystaniem dowolnej z wyżej wymienionych metod), poprawia się również stan tych zębów, które pozostały w jamie ustnej. 

Koszty leczenia protetycznego uzależnione są od wybranego materiału oraz od tego, jak wiele zębów należy zastąpić przy ich wykorzystaniu. Jednak możliwość zachowania dotychczasowego wyglądu i trybu życia, jest dla większości Pacjentów najistotniejsze. Dodatkowe wskazania zdrowotne, również nie są bez znaczenia. Dlatego też w przypadku utraty zęba/zębów, warto skonsultować się ze swoim stomatologiem i rozważyć opcje rekonstrukcyjne, jakie oferuje współczesna protetyka.

Dlaczego warto leczyć zęby pod mikroskopem?

Wykorzystanie mikroskopu przy leczeniu zębów jest coraz popularniejsze, choć jeszcze nie powszechne. Nie wszystkie gabinety stomatologiczne dysponują tym sprzętem, a ma on kluczowe znaczenie przy wykonywaniu zabiegów dentystycznych.

Mikroskop wykorzystywany w gabinecie stomatologicznym Endodental w Łodzi

Dlaczego mikroskop jest tak ważny?

Dzięki korzystaniu z niego, stomatolog ma możliwość precyzyjnego wykonywania zabiegów, co jest kluczowe zwłaszcza w endodoncji i chirurgii (w dużym powiększeniu, lekarz może wykonywać niezwykle dokładne działania w polu zabiegowym, mającym na przykład wielkość 1x1 mm). 

Ząb wymagający leczenia kanałowego, kiedyś był najczęściej usuwany (ponieważ jego kanałów nie można było dostrzec "gołym okiem"). Dzisiaj, wykorzystując mikroskop, dentysta może swobodnie obejrzeć wszystkie kanały i dokładnie je oczyścić i wypełnić. A jest to bardzo ważna kwestia, od której zależy powodzenie leczenia kanałowego i uchronienie zęba przed ekstrakcją.

Nie tylko endodoncja

Dzięki mikroskopowi łatwiej jest także wykonywać nawet te najpopularniejsze zabiegi, związane choćby z profilaktyką czy też leczeniem próchnicy. W dużym powiększeniu łatwiej jest ocenić rozmiar zmian i usunąć tylko te, które faktycznie wymagają ingerencji, oszczędzając wszystkie zdrowe tkanki.

Warto też zauważyć, że mikroskop służy stomatologowi również do dokładnej oceny ran poekstrakcyjnych, a także w dużym stopniu ułatwia obejrzenie złamanych bądź ukruszonych fragmentów zębów i odpowiednio je uzupełnić.

Czy to się opłaca?

Zdecydowanie tak. Leczenie pod mikroskopem wciąż jest tańsze niż usunięcie zęba i zastąpienie go implantem, a ponad to pozwala na to, co jest najistotniejsze - na wyleczenie chorego zęba.

Zanim wyjedziesz na urlop

Przed wyjazdem na urlop warto pamiętać o kilku kwestiach. Jak wspomnieliśmy w jednym z poprzednich wpisów, konieczna jest wizyta kontrolna u stomatologa - z odpowiednim wyprzedzeniem. 

Należy wziąć pod uwagę jednak dodatkowe kwestie:

• jeśli podczas wizyty kontrolnej okaże się, że konieczne jest leczenie kanałowe (a zabieg ten wymaga zwykle kilku wizyt), warto rozważyć przesunięcie urlopu. Ból zęba i tak nie pozwoli cieszyć się nam wypoczynkiem, lepiej więc na pierwszym miejscu postawić zalecenia lekarza;
• jeśli jesteśmy po poważnym zabiegu chirurgicznym w obrębie jamy ustnej, np. leczeniu kanałowym, ekstrakcji zęba - nie wybierajmy się podczas urlopu na długie wycieczki i chrońmy podrażnione miejsce przed słońcem. Pamiętajmy o zimnych okładach;
• zapakujmy leki zaordynowane przez stomatologa (jeśli jesteśmy po zabiegu) i przestrzegajmy ich stosowania;
• jeśli wizyta kontrolna nie wykazała żadnych niepokojących zmian, na wszelki wypadek zorientujmy się gdzie w miejscowości, do której jedziemy na urlop, znajduje się najbliższy gabinet stomatologiczny. Dysponując taką wiedzą z wyprzedzeniem, nie będziemy musieli w pośpiechu szukać pomocy (gdy np. ułamie się nam ząb lub zaczniemy odczuwać ból).

Stosując się do tych zaleceń, zdecydowanie zmniejszymy ryzyko wystąpienia problemów ze strony jamy ustnej w czasie urlopu, a gdyby się one pojawiły, zawsze będziemy wiedzieli gdzie uzyskamy najbliższą pomoc.

WAŻNE: jeśli w czasie wolnym odczuwaliśmy jakieś dolegliwości w obrębie jamy ustnej, to po powrocie z urlopu bezwzględnie należy zgłosić się do opiekującego się nami stomatologa.

Jeśli masz problemy z sercem, odwiedź stomatologa

Wydawać by się mogło, że to żart - jak na kondycję serca wpływać może stan jamy ustnej? Wiele osób nie jest w stanie połączyć tych dwóch kwestii, a co najgorsze - zgłaszając się do kardiologa, rzadko słyszą pytanie "A czy ma Pan/Pani zdrowe zęby? Kiedy odbyła się ostatnia kontrola stomatologiczna?". Tymczasem jest to jedno z podstawowych pytań, jakie zadać powinien kardiolog pacjentowi, zgłaszającemu się do niego np. z arytmią.

Regularna kontrola stanu jamy ustnej, może ustrzec nas nawet przed zagrażającym życiu zawałem serca

Jak to możliwe?

No właśnie - jak to się dzieje, że parodontoza czy nawet "zwykła" próchnica (często przez pacjentów lekceważona do chwili, w której pojawią się dolegliwości bólowe) może zaszkodzić sercu? Okazuje się, że sprawa jest banalnie prosta. 

W skład bakterii odpowiedzialnych za powstanie parodontozy, wchodzi m.in. proteina ułatwiająca "zlepianiu się" płytek krwi. Jeśli do tego dojdzie, w konsekwencji powstać mogą mikrozakrzepy w naczyniach krwionośnych, a stąd już prosta droga do rozwoju ognisk miażdżycowych i "zatykaniu" wspomnianych wcześniej naczyń krwionośnych. Efekt? Niedokrwienie obszaru mięśnia sercowego, które grozić może nawet zawałem.

Bakterie powodujące próchnicę, również mogą łatwo przedostać się do krwiobiegu, "powędrować" do serca i je uszkodzić.

Arytmia serca

Jeśli przyczyna arytmii nie zostaje rozpoznana (wszystkie wyniki badań kardiologicznych oraz morfologia wydają się być w porządku), pacjent powinien wybrać się do stomatologa i przeprowadzić kontrolę jamy ustnej. Może się okazać, że rozwija się w niej choroba, która nie dała jeszcze o sobie znać w morfologii (np. poprzez podwyższone OB, świadczące o stanie zapalnym).

Dmuchanie na zimne

Ponieważ problemy ze stanem jamy ustnej, mogą prowadzić do poważnych komplikacji, w tym do zawału serca (ale także innych chorób ustrojowych), należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń stomatologa i regularnie chodzić na wizyty kontrolne. Uchronić to może przed naprawdę niebezpiecznymi dla zdrowia i życia konsekwencjami.

Grzybica jamy ustnej

Grzybica (inaczej drożdżyca lub kandydoza), powstaje w wyniku zakażenia grzybem z grupy Candida. Zachorowaniu sprzyja między innymi:

• niedobór witamin (głównie z grupy B)
• zaburzenia odporności (np. po przebytej chorobie leczonej antybiotykami lub po chemioterapii) 
• choroby ogólnoustrojowe (wśród nich cukrzyca, białaczka, gruźlica, choroba nowotworowa)
• niedbałość o higienę jamy ustnej
• noszenie protez zębowych
• palenie tytoniu

W przypadku ostrej drożdżycy jamy ustnej dostrzec można białe plamki (np. na języku lub podniebieniu).

Leczenie grzybicy polega na zastosowaniu leków przeciwgrzybiczych - miejscowych lub o rozszerzonym spectrum działania (np. Nystatyny). Stosować je należy zgodnie z zaleceniem lekarza (zwykle kuracja nie trwa dłużej niż dwa tygodnie).

Leczenie w łagodnych przypadkach, gdy mamy do czynienia z pleśniawkami, może skoncentrować się na podawaniu bezpośrednio do jamy ustnej (lub przecieraniu błony śluzowej) zawiesiną leku przeciwgrzybiczego. W razie braku poprawy po 10 dniach, konieczne jest jednak sięgnięcie po silniejsze środki.

Choć niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, również popularne zajady mają podłoże grzybicze (występują w kącikach ust). Ich powstawaniu sprzyjają:

• niedobory pokarmowe
• awitaminoza (głównie niedobór witaminy B2) 
• niedokrwistość

WAŻNE: grube białe plamy na języku i wewnętrznej stronie policzków, mogą wskazywać na leukoplakię, która jest stanem przedrakowym. Do rozpoznania zmiany konieczne jest zbadanie próbki nalotu. Taka procedura wykorzystywana jest również w przypadku łagodniejszych zmian, które pomimo zastosowania leków, nawracają - dokładne zbadanie próbki pozwala na dobranie jak najlepszego preparatu, który ułatwi powrót do zdrowia.

O wpływie papierosów na stan jamy ustnej - raz jeszcze

W jednym z naszych wpisów staraliśmy się rozważyć, które z papierosów (tradycyjne czy elektroniczne) są bezpieczniejsze dla kondycji jamy ustnej. Dzisiaj wspomnimy o skutkach palenia papierosów tradycyjnych i chorobach, na jakie narażają się palacze.

Nowotwory

U osób palących wystąpić może rak jamy ustnej (języka, okolicy podjęzykowej, podniebienia, a także czerwieni wargowej). W większości przypadków zmiany nowotworowe poprzedza występowanie białych plam na śluzówce, wokół których z czasem pojawia się czerwona obwódka. Jeśli pojawią się dolegliwości bólowe, wówczas zaobserwować można także powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.

Zdarza się jednak, że nowotwór pojawia się na zdrowej śluzówce i jego komórki zaczynają przenikać do tkanki łącznej.

Złogi nazębne i powikłania

Palenie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby przyzębia i zwiększenie szybkości odkładania się płytki nazębnej. Odnotowano też, że palacze częściej tracą zęby niż osoby, które papierosów nie palą. 

Komplikacje pojawiają się również po zabiegach wykonywanych wewnątrz jamy ustnej. Rany po ekstrakcji goją się u palaczy dłużej, mogą też pojawić się powikłania. Z tego też względu stomatolodzy zazwyczaj usiłują przekonać Pacjentów, do rezygnacji z palenia papierosów przynajmniej na czas wygojenia się rany.

Najlepiej jest rzucić

Łatwo powiedzieć, trudniej zrobić. Warto jednak wysłuchać stomatologa i dowiedzieć się więcej o skutkach palenia, którym nałogowi palacze starają się zaprzeczać lub bagatelizować problem. Być może pierwsze negatywne oznaki pojawiające się właśnie w jamie ustnej, skłonią ich do przemyśleń i przynajmniej do podjęcia próby zerwania z nałogiem. Jeśli próba się powiedzie, korzyści dla Pacjenta będą znaczne - nie tylko w związku z higieną jamy ustnej, ale też dla całego organizmu.

Planujesz urlop? Zaplanuj też wizytę u stomatologa!

Powoli zaczynamy przymierzać się do planów związanych z urlopem i wypoczynkiem. Ustalamy termin, organizujemy wolne w pracy, szukamy interesujących nas wczasów, dokonujemy rezerwacji w wybranym hotelu lub ośrodku wypoczynkowym. Równie ważne jest jednak zaplanowanie wizyty kontrolnej u dentysty.

Dlaczego to ważne?

Dzięki przeglądowi jamy ustnej, przed dłuższym wyjazdem, zyskamy pewność, że podczas wypoczynku nie spotka nas "niespodzianka" w postaci bólu zęba, ropnia czy innych dolegliwości, choćby aft. Dokładna kontrola pozwoli wychwycić wszelkie zaniedbania, jakie mogły się nam przydarzyć od ostatniej wizyty. Zdążymy wyleczyć ewentualną próchnicę, nie ryzykując, że pozostawiona sama sobie nie doprowadzi do stanu zapalnego w najmniej dogodnym dla nas momencie.

Kiedy przeprowadzić kontrolę?

Najlepiej na 2-3 tygodnie przed planowanym wyjazdem. Ten czas pozwoli naszemu stomatologowi dokładnie ocenić sytuację, a w razie potrzeby - wykonać niezbędny zabieg i ustalić dalszy tok postępowania. Nie ma nic gorszego niż szukanie pomocy u nieznanego stomatologa podczas urlopu w chwili, w której dzieje się coś poważnego, a ból nie pozwala cieszyć się tak długo oczekiwanym wypoczynkiem.

Piękny wygląd przed urlopem to także piękne zęby!

Jeśli od jakiegoś czasu zmagamy się z ubytkami lub ukruszonym zębem, warto przed wyjazdem "zrobić porządek" z tymi kwestiami. Od razu poczujemy się pewniejsi siebie, a fotografie z urlopu, na których uśmiechamy się "od ucha do ucha", będą miłym wspomnieniem, a nie powodem do zażenowania. Jeżeli dodatkowo marzy nam się wybielenie zębów - również skonsultujmy tę kwestię ze stomatologiem. Samodzielne szczotkowanie zębów pastami wybielającymi, może doprowadzić do uszkodzenia szkliwa, a wówczas trudno będzie nam cieszyć się z posiłków serwowanych w kurortach.

Zatem nie zwlekajmy - przed wyjazdem zadzwońmy do naszego dentysty i umówmy się na przegląd jamy ustnej. Warto o tę kwestię zadbać tak samo, jak o rezerwację wycieczki czy upatrzonego ośrodka wypoczynkowego.

Higiena jamy ustnej a wrzody żołądka

Wiemy już, że zaniedbanie mycia zębów prowadzić może do rozwoju różnych chorób w naszym organizmie. Mało kto kojarzy jednak higienę jamy ustnej z występowaniem wrzodów żołądka.

Wrzody wynikiem stresu?

Bardzo często wskazuje się na stres jako głównego winowajcę, odpowiadającego za powstawanie wrzodów. Okazuje się jednak, że jednym z czynników prowadzących do tej choroby może być także niewłaściwe dbanie o zęby. Jak to możliwe?

Wszystkiemu winne są bakterie

Obecnie wiadomo już, że najczęstszą przyczyną występowania chorób żołądka i dwunastnicy jest zakażenie bakteryjne. Związkiem pomiędzy bakteriami "rezydującymi" w jamie ustnej, a chorobą wrzodową, zainteresował się zespół naukowców z Akademii Medycznej w Białymstoku. Efekty badań przyniosły odpowiedź na wcześniej postawione pytanie.

Helicobacter pylori, drobnoustrój odpowiedzialny za powstawanie wrzodów, żyje w śluzie wytwarzanym w żołądku i dwunastnicy, ale nie tylko - występuje także w jamie ustnej, najczęściej w płytce nazębnej. Warto zauważyć, że zakażenie tą konkretną bakterią występuje u niemal wszystkich osób cierpiących z powodu owrzodzenia dwunastnicy i u 75 procent chorujących na wrzody żołądka. 

Helicobacter pylori - bakteria, która "zamieszkuje" m.in. jamę ustną

Dbaj o zęby, będziesz zdrowszy!

Czy usuwanie płytki nazębnej z zębów i protez może wyleczyć wrzody? Zespół naukowców z Oddziału Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii Szpitala Wojewódzkiego w Białymstoku, Zakładu Protetyki Stomatologicznej i Zakładu Patomorfologii Ogólnej Akademii Medycznej przeprowadził badania, w wyniku których uzyskał niestety negatywną odpowiedź. Jednak jak podkreślają specjaliści, regularne mycie zębów korzystnie wpływa nie tylko na stan jamy ustnej, ale także innych narządów w naszym ciele. Bakterie osiadające na płytce nazębnej, łatwo przedostać się mogą bowiem do krwiobiegu, a z niego - choćby do serca czy żołądka, powodując choroby wspomnianych organów. Nawet jeśli nie możemy zatem "odwrócić" zmian, które już nastąpiły i konieczne jest wdrożenie odrębnego leczenia wyżej wspomnianych, to wciąż w dużym stopniu możemy zapobiegać przedostawaniu się do krwi groźnych bakterii. Wystarczy regularnie dbać o jamę ustną, myjąc zęby, nitkując przestrzenie między nimi i czyszcząc język. Nie tylko zagwarantujemy sobie przyjemny oddech, zmniejszymy ryzyko chorób przyzębia, ale także nie dopuścimy do "wędrówek" bakterii znajdujących się w naszej jamie ustnej.

Masz nadwagę? Odwiedź... dentystę!

Choć stomatolog nie ułatwi pozbycia się zbędnych kilogramów, może pozwolić osobom otyłym w walce z chorobami przyzębia. Jak bowiem wskazują badania przeprowadzone przez University College London, to właśnie cierpiący na nadwagę są bardziej narażeni na schorzenia jamy ustnej.

W badaniu przeprowadzonym przez wspomniany wyżej uniwersytet wzięło udział 286 uczestników (warto wspomnieć, że byli wśród nich palacze i ci, którzy zerwali z nałogiem). Najważniejszy jednak był wskaźnik BMI - średni wskaźnik masy ciała dla grupy kontrolnej wynosił niewiele ponad 24, zaś dla grupy badanej - 26,52. 

Wyniki badań nie pozostawiały wątpliwości. Osoby z nadwagą miały szereg problemów związanych z kondycją jamy ustnej. Znacznie częściej niż w grupie kontrolnej występowało u nich:

• krwawienie dziąseł
• silniejsze gromadzenie płytki nazębnej
• czynniki powodujące konieczność usunięcia zębów (w efekcie mieli ich mniej, niż osoby o prawidłowej masie ciała)

Dlaczego otyli mają aż tak dużą skłonność do cierpienia na choroby przyzębia. Prawdopodobnie ma to związek z faktem, że ich organizmy wytwarzają duże ilości cytokiny białka - ich nadmiar może doprowadzić do uszkodzenia dziąseł lub zmniejszyć dopływ krwi do tkanek, co prowadzi do rozwoju choroby.

Warto zatem pamiętać - walka z nadwagą jest istotna także z punktu widzenia zdrowia jamy ustnej, a osoby z podwyższonym wskaźnikiem BMI, powinny częściej korzystać z wizyt kontrolnych u stomatologów.

Mycie zębów to zabieg pielęgnacyjny

Zazwyczaj słyszymy "wyszoruj zęby dokładnie!", ale przecież zęby to nie podłoga wymagająca szorowania, a delikatna struktura, podatna na uszkodzenia. 

Mycie zębów to w gruncie rzeczy zabieg pielęgnacyjny, który ma zapewnić nam nie tylko zdrowie, ale i piękny uśmiech. Zapomnijmy więc o pośpiesznym i nerwowym naciskaniu szczoteczką na zęby i sprawdźmy, jak prawidłowo należy je myć.

Aby dokładnie pozbyć się resztek jedzenia, osadu z kawy czy herbaty, możemy wykonywać ruchy "wymiatające", zaczynając od dziąseł z kierunkiem w dół. Kieszonkę dziąsłową oczyścimy z kolei ustawiając szczoteczkę pod kątem 45 stopni, tak, by jej włosie znalazło się w przestrzeni między zębami a dziąsłem. Delikatne ruchy obrotowe pozwolą pozbyć się zalegających w kieszonkach resztek jedzenia.

Pielęgnację możemy uzupełnić tradycyjnymi ruchami szczoteczki (mycie poziome i pionowe), a na koniec zastosować nić dentystyczną lub specjalny irygator, który zapewni wypłukanie resztek pokarmu z tych miejsc, do których nie byliśmy w stanie dosięgnąć szczoteczką.

Pamiętajmy - cały rytuał mycia zębów powinien trwać minimum 3 minuty!

Nadwrażliwość zębów

Słyszymy o niej w reklamach, a nie raz sami jej doświadczamy. Czy jednak rzeczywiście odpowiedzialne za nią są gorące lub zbyt zimne napoje i kwaśne potrawy, a rozwiązanie przyniesie zmiana pasty do zębów?

Nadwrażliwości zębów nie należy ignorować

Warto zauważyć, że nadwrażliwość zębów wynika zwykle z problemów ze szkliwem. Wpis poświęcony jego erozji znaleźć można tutaj. Jednak rozwiązaniem problemów nie musi być wcale, jak sugeruje reklama, zmiana pasty. Zmienić musimy przede wszystkim swoje przyzwyczajenia.

1. Słodkie i gazowane napoje, kwaśne potrawy i soki - nie musimy wykreślać ich z diety! Wystarczy, że z myciem zębów odczekamy przynajmniej 30 minut od spożycia któregokolwiek z kwaśnych lub słodkich produktów.

2. Niektóre pasty wybielające działają destrukcyjnie na szkliwo, jeśli stosujemy je w nadmiarze. Jeśli koniecznie chcemy samodzielnie wybielać swoje zęby, skonsultujmy się ze stomatologiem, który wyjaśni nam jak to robić, by sobie pomóc - a nie zaszkodzić.

3. Bruksizm lub nieleczone choroby zębów - również one mogą doprowadzić do "zdarcia" bariery ochronnej, jaką jest szkliwo.

4. Nieprawidłowe mycie zębów - stosowanie zbyt dużego nacisku na zęby, zwłaszcza przy wykorzystaniu twardej szczoteczki, niewątpliwie usunie osad i resztki jedzenia, ale przy okazji uszkodzi szkliwo. Jeśli nie wiesz jak prawidłowo myć zęby, poproś o radę stomatologa przy najbliższej kontroli.

Zapalenie przyzębia

Myjąc zęby rzadko zastanawiamy się, czy zabieg ten przeprowadziliśmy dokładnie. Tymczasem niedbałe szczotkowanie zębów sprzyja powstawaniu tzw. płytki nazębnej. Najczęściej zalega ona wzdłuż linii dziąseł, a zatem w miejscu, które odruchowo myjemy raczej delikatnie, w obawie o ich uszkodzenie. Taka praktyka prowadzi niestety do nagromadzania się w tym miejscu chorobotwórczych bakterii i wywołania stanu zapalnego. Z czasem możemy zaobserwować:

• nadwrażliwość dziąseł
• ich opuchnięcie
• i najbardziej nieprzyjemny skutek własnych zaniedbań - krwawienie w czasie mycia zębów

Płytka nazębna może prowadzić także do powstania powikłań w postaci zapalenia przyzębia. Tej chorobie sprzyja nawarstwianie się kamienia nazębnego. Zignorowane zapalenie może być przyczyną przykrych konsekwencji - od rozchwiania do utraty zębów włącznie. Szybka interwencja pozwala stomatologowi na usunięcie kamienia, jeśli jednak zbyt długo zwlekamy z wizytą może się okazać, że konieczne będzie dodatkowo usuwanie bakterii z kieszonek przyzębnych, skorygowanie wypełnień, a w razie potrzeby także unieruchomienie zębów.

Jeśli dopuściliśmy do rozwoju infekcji, mogą pojawić się dodatkowe dolegliwości, takie jak ropień zęba, o którym pisaliśmy już w odrębnym artykule. Bez względu na stopień infekcji, zaniedbanie problemu jakim jest zapalenie przyzębia obligować będzie nas do przynajmniej kilku wizyt u stomatologa. Nawet jeśli dokuczliwe objawy ustąpią, nie możemy zrezygnować z zaleconej przez lekarza wizyty kontrolnej. Dopiero, gdy potwierdzi on, że wszystko jest w porządku, możemy powrócić do regularnych przeglądów stanu uzębienia (najlepiej raz na 6 miesięcy).

WAŻNE: dolegliwości związane zarówno z powstawaniem płytki nazębnej jak i zapalenia przyzębia, są mniej widoczne u palaczy. Nie oznacza to, że osoby te nie chorują, wręcz przeciwnie - po prostu toksyny dymu papierosowego, a także temperatura w ustach podczas palenia, doprowadzają do zmniejszenia ukrwienia i uszkadzają system odpornościowy, co prowadzi do agresywniejszego postępowania procesu zapalnego.

Jak Cię widzą, tak... oceniają

Przyzwyczailiśmy się już do różnych stereotypów - mężczyźni wolą blondynki, szerokie biodra u kobiety to gwarancja płodności etc. Choć nie zawsze w tych stereotypach tkwi choćby ziarno prawdy, to niedawno przeprowadzony test dotyczący oceny zębów, przyniósł intrygujące rezultaty.

Grupie badawczej przedstawiono fotografie atrakcyjnych osób z ładnym uzębieniem i poproszono o wysnucie wniosków na podstawie zdjęć. Szybko okazało się, że zaprezentowanych ludzi oceniono bardzo wysoko, uznając ich za:

• dobrze wykształconych
• zaradnych
• otwartych
• odnoszących sukcesy w życiu zawodowym i prywatnym
• towarzyskich

Następnie zdjęcia poddano obróbce graficznej w popularnym programie Photoshop. Idealne zęby zdeformowano - nie drastycznie, ale zmieniając choćby ich barwę czy kształt. Cóż się okazało? Choć fotografie prezentowały te same, atrakcyjne osoby, uznane one zostały przez grupę badawczą za:

• gorzej wykształcone
• mniej pewne siebie
• wycofane społecznie
• mające kłopoty z odnoszeniem sukcesów

Co ważne, badania przeprowadziła psycholog ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie, można zatem uznać je za jak najbardziej wiarygodne.

Chyba mamy jeszcze jeden powód, by dbać o nasze zęby i pochylić się przed stomatologią estetyczną.

A teraz przeprowadzimy własny eksperyment. Powyżej umieściliśmy zdjęcie atrakcyjnej dziewczyny. Poniżej - obrobione przez nas zdjęcie. I jak? Czy Wasze odczucia pokrywają się z tymi grupy badawczej? ;)

Chyba nie ulega wątpliwości, że zgryz pani na fotografii numer 1, prezentuje się o wiele lepiej! Pamiętajmy o tym, myjąc nasze zęby :)

Odbudowa zęba

Choć zęby na ogół są mocne, zwłaszcza u ludzi młodych, zdarza się, że w wyniku erozji szkliwa czy uszkodzenia mechanicznego, dochodzi do zniszczenia fragmentu zęba. Problem jest mniej uciążliwy, jeśli defekt dotyczy głębiej zlokalizowanego trzonowca, gorzej, gdy jest on widoczny od pierwszego rzutu oka, dotyczy bowiem "jedynek" lub "dwójek".

Jeżeli ząb jest mocno zniszczony - nie ma wyjścia, konieczne jest sięgnięcie po rozwiązanie stosunkowo kosztowne, czyli po korony lub licówki. Jeżeli jednak zdecydowana większość zęba pozostała w jamie ustnej, pokusić się można o próbę jego odbudowy.

Taka rekonstrukcja sprawdza się w przypadku niewielkich ubytków, ukruszeń lub efektów erozji szkliwa (gdy ząb staje się przezroczysty i sprawia wrażenie "rozbitego na warstwy"). Dzięki zastosowaniu tzw. kształtki i odpowiedniego materiału stomatologicznego, a także umiejętnościom specjalisty, istnieje możliwość stosunkowo szybkiego przywrócenia mu dawnej świetności.

Jak przeprowadzany jest zabieg?

Zwykle w znieczuleniu, konieczne jest bowiem zeszlifowanie części zęba tak, by móc na nim prowadzić dalsze prace. Kolejny etap to dobór materiału pod kątem kolorystycznym, dzięki czemu zrekonstruowany ząb nie będzie wyglądać sztucznie w jamie ustnej Pacjenta. Materiał nakłada się na uprzednio przygotowane wiertłem miejsce i rozpoczyna się proces rekonstrukcji. Kilkakrotnie "nowy ząb" jest dodatkowo utwardzany i polerowany, tak, by jak najlepiej dopasował się do pozostałych i nie powodował żadnego uczucia dyskomfortu.

Postępowanie po zabiegu

W ciągu godziny do dwóch po zabiegu nie należy pić ani jeść, zaś z paleniem papierosów i piciem barwiących substancji, należy wstrzymać się do kolejnego dnia. Jeśli zastosujemy się do tych zaleceń, z gabinetu stomatologicznego wyjdziemy z uśmiechem gwiazdy filmowej. I to bez wydawania majątku na najdroższe rozwiązania.