5 sposobów na mocne szkliwo

Biorąc pod uwagę wyniki wieloletnich badań przeprowadzonych przez antropologów i paleopatomorfologów można wskazać, że ubytki twardych tkanek zębów towarzyszyły człowiekowi od początku jego istnienia. Podstawową przyczyną ścierania się szkliwa zębowego u naszych praprzodków było spożywanie twardych, nie poddanych żadnej obróbce pokarmów, urazy mechaniczne lub nieprawidłowy zgryz. 

Obecnie nasze zęby są bardziej narażone na uszkodzenie. Problem erozji tkanek twardych zębów pojawił się wraz z rozwojem rolnictwa, a mówiąc dokładniej, wraz z zapoczątkowaniem procesu obróbki, fermentacji i konserwowania żywności, który sprzyja zaburzeniu równowagi kwasowo-zasadowej.

Czym jest erozja szkliwa?

Jest to utrata tkanek twardych zęba, zachodząca z udziałem kwasów i innych szkodliwych związków. Zdrowe szkliwo chroni zęby przed działaniem mikroorganizmów, czynników termicznych i chemicznych. Nasze zęby są bez przerwy narażone na ścieranie się szkliwa, ale nieodpowiednia dieta i niedostateczna higiena jamy ustnej mogą ten proces znacznie przyspieszyć.

Oto 5 sposobów na mocne szkliwo:

1. Dbaj o higienę jamy ustnej

Bez tego ani rusz. Systematyczne oczyszczanie zębów, stosowanie nici dentystycznej i płukanek nie tylko działa antybakteryjnie, ale także wzmaga proces remineralizacji szkliwa. 

2. Wybierz odpowiednią szczoteczkę

Zbyt twarde szczoteczki i „ziarniste” pasty wybielające są powodem mechanicznego ścierania szkliwa. Ponadto cierpią nasze dziąsła, które w wyniku podrażnienia są bardziej narażone na działanie bakterii.

3. Zmień dietę!

Należy unikać gazowanych napojów i kwaśnych produktów spożywczych (np. napoje energetyczne, cukierki rozpuszczalne, kwaśne żelki i inne słodycze). Warto jednak pamiętać, że niektóre owoce, warzywa, kwaśne potrawy oraz soki zawierają sporą dawkę witamin. Nie musimy z nich rezygnować. Wystarczy przestrzegać jednej zasady: zęby myjemy dopiero po ok. 30 minutach od spożycia kwaskowatego produktu. W innym razie, kwasy zawarte w spożytych pokarmach mogą zmiękczyć i uszkodzić szkliwo zębowe. 

4. Wzbogać dietę o witaminę D oraz wapń

Produkty bogate w wapń (np. nabiał, orzechy, sardynki, wędzone ryby, migdały) oraz w witaminę D (m.in. ryby, jajka, ser żółty, płatki śniadaniowe, margaryna, jogurty) wzmacniają szkliwo i ułatwiają jego remineralizację.

5. Nie unikaj wizyt u stomatologa

Dzięki regularnym wizytom u dentysty, na bieżąco wyeliminujemy ewentualne ubytki próchnicowe i zasięgniemy porady, jaką pastę lub szczoteczkę wybrać, jeśli zauważymy niepokojące zmiany w strukturze tkanek twardych zęba. Ponadto możemy umówić się na profesjonalny zabieg wzmacniający szkliwo (np. fluoryzacja). 

10 pytań dotyczących leczenia ortodontycznego

Przyczyn wad zgryzu jest wiele. Mogą one wynikać z uwarunkowań genetycznych, ale znacznie częściej za krzywy zgryz odpowiadają niewłaściwe nawyki w okresie niemowlęcym oraz przedszkolnym, takie jak ssanie palca, zbyt długie podawanie dziecku butelki i smoczka, czy też oddychanie malucha przez usta. 

Bez względu na przyczynę powstania wady zgryzu, możemy ją skutecznie leczyć. Zyska na tym nie tylko nasz wygląd, ale przede wszystkim zdrowie. 

Oto 10 najczęściej zadawanych pytań o leczenie ortodontyczne:

1. W jakim wieku należy wybrać się do lekarza ortodonty?

Najlepiej odwiedzić ortodontę, gdy dziecko jest w wieku wczesnoszkolnym. Wówczas lekarz będzie mógł wstępnie określić czy zgryz rozwija się prawidłowo. Jednak etap prostowania zębów zwykle odkłada się na później (11-12 lat), kiedy u dziecka pojawią się wszystkie zęby stałe. 

Co ważne, wady zgryzu można korygować bez względu na wiek, z tym, że u osoby dorosłej proces ten może trwać nieco dłużej.

2. Dlaczego warto prostować zęby?

Zwykle przemawiają za tym względy estetyczne, ale znacznie większy nacisk powinno się kłaść na względy zdrowotne. Prawidłowy zgryz, to mniejsze ryzyko wystąpienia próchnicy, chorób stawów skroniowo-żuchwowych, problemów gastrycznych i wielu innych, których zazwyczaj nie kojarzymy z kondycją zdrowotną jamy ustnej.

3. Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych i jak długo je nosić?

Możemy wybrać aparat stały lub ruchomy. Ten drugi proponowany jest zwykle młodszym pacjentom, którzy mają zęby mleczne lub mieszane. Aparat taki może skorygować niewielką wadę. Natomiast w przypadku zębów stałych sięga się po aparat stały. W zależności od wady zgryzu powinien być on noszony od kilku miesięcy do dwóch, a nawet trzech lat.

4. Jakie są przeciwwskazania do noszenia aparatu ortodontycznego?

Z leczenia ortodontycznego powinny zrezygnować osoby zmagające się z chorobami obniżającymi odporność organizmu (np. białaczka), a także ci, którzy mają zaburzoną gospodarkę hormonalną (np. niewyrównana cukrzyca). Podjęcie leczenia ortodontycznego w tych przypadkach powinno być zawsze konsultowane z lekarzem prowadzącym oraz ortodontą. 

5. Czy noszenie aparatu boli?

Jest to kwestia bardzo indywidualna. Kilka dni po założeniu aparatu stałego zęby mogą boleć, ale ból ten powinien ustąpić po maksymalnie 7-10 dniach. Wszystko zależy od naszej wrażliwości. Dla jednych, cały proces prostowania zębów w ogóle nie jest bolesny, natomiast inni mogą odczuwać dyskomfort po każdej wizycie kontrolnej. W takich przypadkach zaleca się doraźne przyjmowanie leków przeciwbólowych. 

6. Czy aparat ortodontyczny przeszkadza w jedzeniu?

Generalnie nie, ale pewnych produktów spożywczych powinniśmy unikać podczas noszenia aparatu. Są to m.in. twarde owoce i warzywa, twarde słodycze, batony, napoje gazowane, a także bardzo gorące potrawy.

7. Czy noszenie aparatu wpływa na ciążę?

Nie, ale należy o tym fakcie poinformować lekarza prowadzącego.

8. Czy mając braki w uzębieniu można założyć aparat ortodontyczny?

Jak najbardziej. Nawet, gdy występują braki w uzębieniu, można leczyć wadę zgryzu. Później przystępuje się do leczenia protetycznego.

9. Czy można założyć aparat, jeśli ma się martwe zęby?

Tak. Wyleczony martwy ząb nie stanowi przeszkody w leczeniu ortodontycznym.

10. Czy mając założony aparat można żuć gumę?

Osobom noszącym aparat ortodontyczny odradza się żucia gumy, a także spożywania ciągnących się słodyczy typu „krówki”, które mogą powodować odklejanie się pierścieni aparatu od zębów.

Ciekawostki: hipnoza w gabinecie dentystycznym

Pomimo ciągłego ulepszania znieczulających środków farmakologicznych, wiele osób wciąż odczuwa ogromny dyskomfort w związku z wizytą u dentysty. Z badań wynika, że ok. 25% pacjentów nie boi się leczenia stomatologicznego, ok. 50% osób miewa stany niepokoju, a pozostałe 25% odczuwa silne stany lękowe. Jak pokazują statystyki, od 5 do 10% populacji cierpi na dentofobię. Jednocześnie aż 70% stomatologów stresuje się podczas leczenia pacjenta fobicznego. Zarówno pacjenci, jak i lekarze zgodnie przyznają, że wyeliminowanie u pacjenta napięcia związanego z wizytą u dentysty jest tak samo ważne dla obu stron.

Czym zastąpić tradycyjne znieczulenie?

Gaz rozweselający, muzyka relaksacyjna, a nawet seans filmowy – dentyści wciąż szukają skutecznego sposobu na zminimalizowanie stresu u pacjentów odwiedzających gabinet stomatologiczny. Czy możliwe jest, aby słowo „borowanie” przestało wywoływać niechęć i uczucie dyskomfortu? Okazuje się, że tak.

Hipnoza – forma terapii czy czyste szarlataństwo?

Zanim zaczęto stosować znane nam dziś metody znieczulenia, hipnoza była jedynym sposobem łagodzenia lęku u pacjenta przed zabiegiem stomatologicznym. W momencie pojawienia się chemicznych środków znieczulających, hipnoza została uznana za przeżytek i kojarzona była z szarlatanerią. Czy słusznie?

Upowszechnienie się farmakologicznych substancji znieczulających niestety nie wyeliminowało strachu przed wizytą u dentysty. Dlatego American Dental Association już ponad pół wieku temu zaakceptowało stosowanie szeroko pojętych technik relaksacyjnych w gabinetach dentystycznych.

Czym właściwie jest hipnoza?

Wbrew pozorom stanu hipnozy czy swego rodzaju transu doświadczamy nie tylko podczas sesji psychoterapeutycznej, ale także w trakcie zwykłych codziennych czynności, takich jak słuchanie muzyki lub czytanie wciągającej książki. Wówczas zapominamy zupełnie o świecie zewnętrznym. Całkowicie poddajemy się obrazom lub słyszanym dźwiękom. Taki stan można porównać do snu na jawie. Hipnoza w gabinecie dentystycznym polega na zbudowaniu odpowiedniej relacji między lekarzem a pacjentem. Niezwykle ważna jest rozmowa, która pozwala skoncentrować myśli pacjenta na jakimś wyobrażeniu, dźwięku lub obrazie.

Jednocześnie trzeba podkreślić, że hipnoza nie jest magiczną sztuczką, lecz prostą techniką relaksacyjną obniżającą napięcie w trakcie zabiegu. I co istotne, od pacjenta tak naprawdę zależy, czy i w jakim stopniu odetnie się od kłębiących się w jego głowie niepokojących myśli.

Hipnoza w praktyce

Z badań przeprowadzonych w 2009 r. przez Katedrę Protetyki Stomatologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu wynika, że połowa ankietowanych pacjentów byłaby gotowa poddać się działaniu hipnozy w gabinecie.

Korzyści stosowania technik relaksacyjnych u dentysty:

• złagodzenie lub całkowite wyeliminowanie stanów lękowych
• alternatywa dla tradycyjnych form chemicznego znieczulenia
• obniżenie dawek środków znieczulających
• dzięki złagodzeniu stresu ograniczenie krwawienia i wydzielania śliny u pacjenta w trakcie zabiegu
• możliwość świadomej kontroli własnych stanów emocjonalnych przez pacjenta
• budowanie pozytywnego wizerunku lekarza dentysty
• budowanie pozytywnej, opartej na zaufaniu relacji lekarz-pacjent.

Fizjoterapia stomatologiczna

Jak podaje WHO, dolegliwości w obrębie układu stomatognatycznego, to  – zaraz obok próchnicy i chorób przyzębia – najczęściej występujące schorzenia w stomatologii. Fizjoterapia stomatologiczna pozwala ograniczyć ilość przyjmowanych leków i znacznie przyspiesza proces leczenia dysfunkcji narządu żucia. 

Stres w pracy, przeciążenie kręgosłupa czy uraz mechaniczny w obrębie twarzoczaszki, mogą być powodem różnorakich schorzeń. Dyskomfort wynikający z dysfunkcji narządu żucia objawia się na wiele sposobów:

• charakterystyczne „strzykanie” w stawie skroniowo-żuchwowym
• ból w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego
• niemożność swobodnego zwarcia szczęk
• problemy z żuciem pokarmów
• zgrzytanie zębami
• uczucie spięcia mięśni w obrębie twarzy
• bóle głowy
• szczękościsk
• dolegliwości bólowe związane z przeprowadzonym wcześniej leczeniem ortodontycznym lub protetycznym
• ból pojawiający się w wyniku wymuszonej pozycji ciała podczas pracy

Na styku dwóch dziedzin

Fizjoterapia stomatologiczna, to kolejny przykład owocnego współdziałania lekarzy z różnych dziedzin medycyny. Przychodząc do stomatologa z którymś z wyżej wymienionych problemów, możemy zostać zapytani o profil wykonywanej pracy, prawo- lub leworęczność, nawyki związane z aktywnością psychoruchową czy też przebyte ostatnio choroby. Na podstawie tych informacji dentysta może zaproponować pacjentowi wizytę u fizjoterapeuty. 

Metody fizjoterapeutyczne wykorzystywane w stomatologii

• terapia manualna – wyeliminowanie dolegliwości w obrębie narządu żucia za pomocą badania palpacyjnego (badanie dotykiem)
• autoterapia – polega na regularnym wykonywaniu indywidualnego zestawu ćwiczeń przez pacjenta w domu (są to m.in. ćwiczenia rozciągające, relaksacyjne, izometryczne, ogólne - mające na celu poprawę postawy ciała)
• laseroterapia – pozwala usuwać stany zapalne m.in. w jamie ustnej oraz w zatokach nosowych
• krioterapia – leczenie zimnem, które łagodzi ból oraz obrzęki (metoda ta wspomaga proces regeneracji tkanek)
• elektroterapia – wskazana przy silnym bólu, pomaga usunąć dolegliwości bólowe w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego 
• terapia światłem – naświetlanie problematycznych miejsc lampą sollux (zabieg taki ma właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne)
• kinezyterapia – wykonywanie na przemian serii ćwiczeń izometrycznych (z oporem) i poizometrycznych (rozluźniających mięśnie twarzy)

Z uwagi na nieinwazyjny charakter metod fizjoterapeutycznych, mogą być one z powodzeniem stosowane u większości pacjentów cierpiących z powodu schorzeń w obrębie układu stomatognatycznego.