Prognatyzm – przyczyny, objawy, leczenie

Prognatyzm, nazywany wargą habsburską, polega na nadmiernym wysunięciu szczęki lub żuchwy. Przeciwieństwem prognatyzmu jest ortognatyzm, czyli niewielkie wysunięcie ku przodowi kości twarzoczaszki. Ze zbyt przerośniętą dolną wargą oraz nadzwyczaj rozwiniętą żuchwą musieli sobie radzić niektórzy członkowie dynastii Habsburgów. 

Jakie są przyczyny choroby?

• prognatyzm jako wada wrodzona, przekazywana z pokolenia na pokolenie
• utrwalenie u dziecka niewłaściwych nawyków (takich jak nadmierne ssanie kciuka lub wargi), a także zbyt wczesne usuwanie zębów mlecznych
• prognatyzm może występować równocześnie z chorobami endokrynologicznymi (np. gigantyzmem, akromegalią), powodującymi nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu
• może towarzyszyć chorobom genetycznym, takim jak zespół Crouzona (dysostoza czaszkowo – twarzowa), zespół Gorlina

Wyróżnia się kilka typów prognatyzmu:

• prognatyzm żuchwy, czyli mocno wystająca broda i przerośnięta dolna warga (defekt estetyczny widoczny zwłaszcza z profilu)
• prognatyzm zębodołowy, którego cechą charakterystyczną jest wyraźne wysunięcie szczęki górnej 
• prognatyzm dwuszczękowy, kiedy i żuchwa i szczęka są mocno wysunięte względem reszty twarzy
• prognatyzm całkowity, czyli nadmiernie wysunięta cała twarz

Jakie są objawy prognatyzmu?

Objawy prognatyzmu będą zależeć między innymi od typu schorzenia. Specyficzną cechą prognatyzmu żuchwy jest mocno wystająca broda i przerośniętą dolna warga. Taka budowa twarzoczaszki może być powodem problemów z przeżuwaniem pokarmów i mówieniem. Problemy z gryzieniem będzie miał również pacjent, u którego występuje prognatyzm zębodołowy. Do najczęstszych objawów charakterystycznych dla tzw. wargi habsburskiej zalicza się między innymi:

• utrudnione przeżuwanie pokarmów
• problem z artykulacją dźwięków
• ślinotok
• trudności w oddychaniu
• w związku z nietypową budową szczęki i żuchwy, zęby i dziąsła narażone są na rozwój bakterii
• w niektórych przypadkach niemożność całkowitego zamknięcia ust

Leczenie

W niwelowaniu wyżej wymienionych objawów sprawdza się leczenie ortodontyczne i chirurgiczne. Każdy przypadek jest inny, dlatego konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu z pacjentem i wykonanie zdjęć RTG. Prognatyzm to poważne schorzenie, które często zaniża samoocenę pacjenta, wpływa na jego relacje z otoczeniem. Nie podjęcie leczenia może pogłębić wadę, dlatego im wcześniej skorygujemy defekt, tym lepiej.