7 witamin i minerałów na zdrowe zęby i dziąsła

Nic nie zastąpi regularnych wizyt u dentysty i przestrzegania odpowiednich zasad higieny jamy ustnej, ale istnieje kilka sposobów, które skutecznie wspomogą utrzymania dobrej kondycji naszych zębów i dziąseł.

Ogromny wpływ na zdrowie jamy ustnej ma to, co spożywamy w ciągu dnia. Prawidłowo zbilansowana dieta sprawi, że unikniemy niektórych schorzeń w obrębie jamy ustnej oraz przystopujemy proces starzenia się zębów. Dzięki produktom bogatym w witaminy i minerały dłużej będziemy mogli cieszyć się zdrowym, naturalnym uśmiechem. 

Które witaminy pomogą utrzymać zdrowe zęby i gdzie ich szukać?

1. Witamina D

Wspomaga proces przyswajania przez organizm wapnia i fosforu, które odpowiadają za mocne kości oraz zęby. Jej niedobór zwiększa ryzyko powstawania próchnicy i rozwoju parodontozy. W efekcie zęby są mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne, takie jak złamania, ukruszenia czy pęknięcia. 

Witaminę D znajdziemy w nabiale, jajkach, tłustych rybach oraz... świetle słonecznym. Wystarczy 15-minutowa kąpiel słoneczna w ciągu dnia, aby nasz organizm „wyprodukował” odpowiednią dawkę tej witaminy.

2. Witamina C

Niezbędna w procesie syntezy kolagenu w organizmie. Jej niedobór może skutkować pojawieniem się stanów zapalnych dziąseł. W rezultacie może dojść do rozchwiania i przedwczesnego wypadania zębów. 

Źródłem witaminy C są owoce i warzywa, takie jak cytrusy, czerwona papryka, dzika róża, czarne porzeczki, natka pietruszki czy brukselka. 

3. Witamina A

Reguluje pracę ślinianek, pomaga utrzymać dobrą kondycję tkanek przyzębia i błon śluzowych. Przyspiesza gojenie się ran – również tych w obrębie jamy ustnej. 

Witaminę A znaleźć można w wątróbce, pomidorach, mango, marchwi, śliwkach, a także w kapuście i innych warzywach liściastych. 

4. Witaminy z grupy B

Jeśli cierpimy z powodu notorycznie popękanych kącików ust i wyschniętych warg, prawdopodobnie występuje u nas niedobór witamin z grupy B. Niedobór ten przyczynia się również do powstawania próchnicy i zapalenia błon śluzowych (m.in. przekrwienie dziąseł, obrzęk języka). 

Witaminy z grupy B znajdziemy w przetworach mlecznych, produktach zbożowych, mięsie, grzybach, zielonych warzywach, fasoli i innych roślinach strączkowych. 

5. Wapń

Wapń to podstawowy budulec kości i zębów. Zbyt mała ilość wapnia w organizmie może skutkować łamliwością zębów i podatnością tkanki kostnej na urazy mechaniczne. 

Wapń znaleźć można w nabiale, brokułach, makreli, łososiu i sardynkach, suszonych figach, fasoli oraz w warzywach liściastych. 

6. Fosfor

Wspomaga działanie wapnia w organizmie. Utrzymuje zęby i dziąsła w dobrej kondycji. Do głównych źródeł fosforu zalicza się mięso (zwłaszcza drobiowe), jajka, ryby, nabiał, orzechy, pestki dyni i słonecznika, produkty zbożowe, rośliny strączkowe, a także owoce cytrusowe. 

7. Koenzym Q10

Choć raczej kojarzy się z branżą kosmetyczną, ma ogromne znaczenie w leczeniu chorób przyzębia. Działa łagodząco w stanach zapalnych jamy ustnej, zmniejsza krwawienie dziąseł, przyspiesza gojenie się ran. 

Po ukończeniu około 35. roku życia, zdolność organizmu do produkcji koenzymu Q10 ulega zmniejszeniu. Wówczas niedobór tej substancji powinien być na bieżąco uzupełniany. Naturalnym źródłem koenzymu Q10 jest mięso (zwłaszcza podroby), sardynki i makrele, szpinak, brokuły i produkty pełnoziarniste.

Na czym polega zabieg szynowania zębów?

Szynowanie zębów wykonywane jest w przypadku zębów chwiejących się, które należy unieruchomić na stałe bądź tymczasowo. 

Szynowanie zębów przeprowadza się wówczas, gdy u pacjenta:

• zdiagnozowano parodontozę
• występuje bruksizm (mimowolne zgrzytanie zębami)
• wystąpił uraz mechaniczny
• należy umocnić zęby po wykonanej operacji chirurgicznej

Przebieg zabiegu

Szynowanie zębów polega na wzmocnieniu ich za pomocą specjalnej taśmy z włókna szklanego. Szyna ma na celu połączenie kilku rozchwianych zębów. Jeśli jest to możliwe, lekarz łączy chwiejące się zęby z tymi, które są mocniej przytwierdzone do kości. Jednakże zęby bardzo rozchwiane zastępuje się implantami, protezą lub mostem stomatologicznym.

Montowana w jamie ustnej szyna nie powoduje dyskomfortu, a jej kolor nie odbiega od koloru zębów, dzięki czemu jest niewidoczna.

W przypadku choroby przyzębia, przed przystąpieniem do zabiegu szynowania, należy zęby przygotować. W tym celu przeprowadzany jest m.in. skaling. Zdarza się, że konieczne jest podjęcie leczenia endodontycznego. Wszystko zależy od stanu uzębienia pacjenta.

Instruktaż higieny

Bardzo ważne jest wskazanie pacjentowi dobrych nawyków higienicznych. Trudność w utrzymaniu higieny jamy ustnej po założeniu szyny traktowana jest jako wada zabiegu szynowania, ale nierzadko tylko szynowanie chroni nas przed utratą zębów.

Zatem trzeba pamiętać, że jedynie pełne zaangażowanie pacjenta w proces leczenia oraz odpowiednia higiena jamy ustnej mogą przynieść miarodajny efekt.

Tymczasowe czy stałe?

Szyny tymczasowe zakłada się w kilku przypadkach:

• gdy pacjent ma problemy z przeżuwaniem pokarmów
• po niektórych zabiegach przeprowadzonych w okolicach przyzębia
• w celu określenia prawidłowości zgryzu

Natomiast szynowanie metodą stałą stosuje się w przypadku zębów paradontalnych. Wówczas materiał, z którego wykonana jest szyna, musi mieć wysokie parametry wytrzymałości.

Zalety zabiegu szynowania zębów:

• zapobiega przedwczesnej utracie zębów
• zmniejsza ryzyko rozwoju chorób przyzębia
• poprawia komfort życia pacjenta
• poprawia estetykę zębów
• nie wymaga dużych nakładów czasowych i finansowych.

Ważne, aby po przeprowadzeniu zabiegu szynowania regularnie odwiedzać gabinet dentystyczny w celu kontroli postępów leczenia.

Przyczyny, objawy i leczenie nadziąślaków

Nadziąślaki, to niezłośliwe guzy występujące w obrębie dziąseł. Bardzo rzadko ulegają zezłośliwieniu. Zwykle nie są bolesne, ale wymagają natychmiastowej konsultacji z lekarzem. W porę postawiona diagnoza oraz przeprowadzenie leczenia chirurgicznego pozwala wyeliminować problem.

Przyczyny pojawiania się nadziąślaków nie są do końca znane, lecz uznaje się, że ogromną rolę w ich powstawaniu mają:

• bakterie i urazy mechaniczne w wyniku których dochodzi do patologicznych zmian zapalno-rozrostowych w obrębie błony śluzowej
• wahania hormonalne (zwłaszcza u kobiet w ciąży)
• nieodpowiednie żywienie
• zażywanie niektórych leków
• niedostateczna higiena jamy ustnej.

Nadziąślaki (epulides) występują zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn – bez względu na wiek. Zdarza się, że nadziąślak pojawia się w miejscu bezzębnych wyrostków zębodołowych u noworodka (tzw. nadziąślak wrodzony). 

Jakie są rodzaje nadziąślaków?

Nadziąślak ziarnisty – powstaje na ogół wskutek urazu miejscowego. Nierzadko towarzyszą mu inne choroby (na przykład zapalenie przyzębia). Z powodu wahań hormonalnych nadziąślaki tego typu występują cztery razy częściej u ciężarnych  kobiet, niż u innych pacjentów.

Nadziąślak włóknisty – to kolejne stadium nadziąślaka ziarnistego. Może pojawiać się na śluzówce warg i na obrzeżach języka. Nadziąślaki włókniste mogą prowadzić do przerostowego zapalenia dziąseł (tzw. hiperplazja dziąseł). Na guzku widoczne są białe plamki, czasami występują zwapnienia.

Nadziąślak olbrzymiokomórkowy – występuje tylko na dziąsłach (również u osób bezzębnych) u pacjentów między czterdziestym a sześćdziesiątym rokiem życia. Zmianom tego typu towarzyszy nierzadko zapalenie węzłów chłonnych i lekkie krwawienie guzka. Nadziąślaki olbrzymiokomórkowe częściej niż inne ulegają nawrotom.

Nadziąślak szczelinowaty – w odróżnieniu od wyżej wymienionych nadziąślaków, ten powstaje zwykle u osób noszących niedopasowane protezy. Zdarza się, że pacjent u którego wystąpił nadziąślak szczelinowaty, cierpi również z powodu przewlekłych zapaleń w obrębie jamy ustnej.

Leczenie nadziąślaków

Nadziąślaki mogą być uciążliwe dla pacjentów. Między innymi powodują problemy ze spożywaniem pokarmów, bolą w trakcie picia gorących i zimnych napojów, są przyczyną nieprzyjemnego uczucia ściągnięcia dziąseł. 

W leczeniu tego typu zmian w obrębie błony śluzowej konieczne jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Lekarz usuwa nadziąślaka wraz z sąsiadującymi tkankami objętymi chorobą i przesyła materiał do badania histopatologicznego. Po wykonanym zabiegu pacjent powinien zgłaszać się na wizyty kontrolne w celu wykluczenia nawrotów nadziąślaka. 

Natomiast nie jest konieczne przeprowadzenie zabiegu usunięcia niewielkich zmian u kobiet w ciąży, ponieważ nadziąślaki zwykle same ustępują w ostatnim trymestrze. Wyjątkiem są duże guzy, które utrudniają przeżuwanie pokarmów i powodują zaburzenia zgryzu. Zatem wskazane jest, aby kobiety spodziewające się dziecka, regularnie kontrolowały kondycję jamy ustnej w gabinecie stomatologicznym.