Tradycyjny papieros contra e-papieros – debata wciąż trwa

Około 10 lat temu na rynku pojawiły się pierwsze e-papierosy, czyli papierosy elektroniczne. Autorem tego wynalazku był Chiński farmaceuta Hok Lik, który w 2003 r. opracował skład e-papierosa. Od tego czasu wciąż trwa dyskusja nad szkodliwością e-palenia, i choć wiele kwestii nadal pozostaje spornych, przeprowadzone dotychczas badania pozwoliły spojrzeć na problem stosowania e-papierosów z nieco innej perspektywy. 

E-papieros – realna pomoc czy mydlenie oczu?

Papieros elektroniczny to niewielkie urządzenie dozujące nikotynę w postaci aerozolu (electronic nicotine delivery system). W płynie w e-papierosach znaleźć można glikol propylenowy, nikotynę, glicerynę oraz substancje aromatyczne i smakowe. Jedno jest pewne: przy stosowaniu e-papierosów nie dochodzi do spalania tytoniu i powstawania szkodliwych substancji takich jak na przykład silnie rakotwórcze karcynogeny. Co prawda w inhalowanych do płuc oparach papierosa elektronicznego znajdują się niewielkie ilości substancji toksycznych, ale ich zawartość jest znikoma w porównaniu z tradycyjnym papierosem. Warto jednak podkreślić, że producenci niechętnie dzielą się z konsumentami pełnym składem e-papierosów. Stąd wiele osób może mieć wątpliwości co do ich stosowania.

E-palenie w świetle badań

Z najnowszych badań przeprowadzonych przez zespół naukowców z Portland wynika, że używanie e-papierosów ustawionych na wysoką moc wzmaga uwalnianie znacznych ilości oparów benzenu. Jak podkreśla James F. Pankow, jest to bardzo toksyczna substancja rakotwórcza, która może prowadzić do poważnych chorób całego organizmu.

W 2011 r. przeprowadzono pierwsze badanie naukowe nad wpływem e-papierosów na drogi oddechowe. Wyniki nie pozostawiły złudzeń. Jak pisze dr Filip Mejza, „za pomocą czułych metod oceny czynności płuc wykazano, że doraźny wpływ e-papierosów na płuca jest pod pewnymi względami podobny do wpływu klasycznych papierosów”. 

Do podobnych wniosków doszli badacze z Hiszpańskiego Towarzystwa Pneumonologów i Chirurgów Klatki Piersiowej, którzy podkreślają, że istnieje znaczne ryzyko powstania zmian wewnątrz płuc przy regularnym stosowaniu e-papierosów.

Co więcej, stosowanie papierosów elektronicznych może również podrażniać śluzówki gardła i jamy ustnej, a także powodować suchy kaszel.

Wpływ e-papierosów na zdrowie jamy ustnej

Badania przeprowadzone przez niezależnych naukowców z uniwersytetu w Quebecu, Rochester i Desert Research Institute wskazują, że papierosy elektroniczne mają negatywny wpływ na zdrowie jamy ustnej. Wśród najczęściej wymienianych zagrożeń wskazać należy:

• wzmożone obumieranie komórek nabłonka w jamie ustnej, a co za tym idzie zwiększone ryzyko pojawienia się infekcji, stanów zapalnych i parodontozy
• nikotynę zawartą w płynie e-papierosów, która w dużym stopniu przyczynia się do rozwoju chorób dziąseł
• wzrost ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych w związku z obecnością w e-papierosach toksycznych substancji takich jak aldehydy.

Tymczasem zdaniem wielu lekarzy używanie e-papierosów może być pomocne w leczeniu uzależnienia od tradycyjnych papierosów. Jest to tzw. nikotynowa terapia zastępcza, która ma na celu ograniczenie palenia zwykłych wyrobów tytoniowych, a w efekcie całkowite zerwanie z nałogiem.


Teksty źródłowe:

F. Mejza, Elektroniczne papierosy, dostęp online: https://pochp.mp.pl/palenie/72935,elektroniczne-papierosy. Data dostępu: 15.09.2017.

Lekarze i naukowcy sceptyczni wobec e-papierosów, źródło: PAP, dostęp online: https://pochp.mp.pl/aktualnosci/90958,lekarze-i-naukowcy-sceptyczni-wobec-e-papierosow. Data dostępu: 15.09.2017.

Rakotwórczy benzen w e-papierosach, źródło: PAP, dostęp online: https://pulmonologia.mp.pl/aktualnosci/160838,rakotworczy-benzen-w-e-papierosach. Data dostępu: 15.09.2017.

E-papierosy bardzo groźne dla zdrowia zębów i jamy ustnej, dostęp online: http://dentonet.pl/e-papierosy-grozne-dla-jamy-ustnej/. Data dostępu: 15.09.2017.

K. Królikowski, J. Domagała-Kulawik, E-papieros: fakty i mity, doświadczenie własne, ViaMedica, Pneumonol Alergol Pol 2014;82(1):74-75. 

T. M. Zielonka, Debata. Czy możemy polecać e-papierosy naszym pacjentom? Opinia 1, ViaMedica, Adv Respir Med 2017.

Zalecenia dotyczące higieny jamy ustnej u chorych na cukrzycę

Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia, aż 8% populacji cierpi na cukrzycę. Wielu chorych nawet nie jest tego świadoma. Problem utrzymania odpowiedniej higieny jamy ustnej przez osobę chorą na cukrzycę to zagadnienie dość złożone.

Badania potwierdzają, że cukrzyk jest 3-4 razy bardziej narażony na choroby przyzębia niż osoba zdrowa. Zakażenia grzybicze, zapalenie dziąseł, pleśniawki, suchość i pieczenie w ustach – to tylko niektóre ze schorzeń odbierających diabetykom komfort życia. Parodontozę stwierdza się u około 40% chorych na cukrzycę typu II i 26% typu I. 

Jakie są objawy cukrzycy w obrębie jamy ustnej?

Pierwsze objawy cukrzycy są zwykle widoczne w obrębie zębów i dziąseł pacjenta, dlatego ważną rolę pełni stomatolog, który nierzadko bierze udział we wczesnym zdiagnozowaniu choroby.

Najczęstsze objawy cukrzycy:

• krwawiące, opuchnięte dziąsła
• powolne gojenie się ran (np. po zabiegu ekstrakcji zęba)
• stany zapalne, kandydoza jamy ustnej, owrzodzenia, ropnie, rany w kącikach ust
• infekcje błony śluzowej, drożdżyca jamy ustnej, pleśniawki
• nieświeży oddech, niesmak w ustach, pieczenie języka
• kserostomia (suchość w ustach)

Czy choroby przyzębia zwiększają ryzyko wystąpienia cukrzycy u osób zdrowych?

Próchnica i choroby przyzębia mogą być konsekwencją cukrzycy, ale trzeba pamiętać, że nieleczone mają ogromny wpływ na jej przebieg. Co więcej, z najnowszych badań wynika, że przewlekłe choroby dziąseł, takie jak parodontoza mogą stanowić czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy. Drobnoustroje gromadzące się w jamie ustnej w wyniku chorób dziąseł mogą przedostać się do krwiobiegu, a co za tym idzie narazić zdrowie całego organizmu. W efekcie, w obrębie trzustki może dojść do uszkodzenia komórek odpowiedzialnych za wytwarzanie insuliny.

Stomatologiczne problemy diabetyków

Na podstawie badań przeprowadzonych w latach 1970-2003 przez Khadera zaobserwowano, że przebieg chorób przyzębia u chorych na cukrzycę jest znacznie cięższy. Saremi, który prowadził badania na grupie chorych na cukrzycę typu II Indian Pima doszedł do wniosku, iż osoby z nieleczonymi chorobami przyzębia są 3 razy bardziej narażone na śmierć z powodu choroby niedokrwiennej serca oraz cukrzycowej choroby nerek niż osoby, u których nie występują schorzenia jamy ustnej.

Higiena jamy ustnej u chorych na cukrzycę

Diabetycy powinni w sposób szczególny dbać o higienę jamy ustnej, ponieważ są bardziej podatni na wszelkiego typu infekcje i zakażenia. Sposobem na uniknięcie zapalenia dziąseł jest dokładne usuwanie płytki nazębnej i stosowanie odpowiednich preparatów wspierających odbudowę prawidłowej flory bakteryjnej w obrębie jamy ustnej.

Osoby chore na cukrzycę nie mogą zapominać o wizytach kontrolnych u dentysty. Ważne, aby każdorazowo informować stomatologa o aktualnym stanie zdrowia i zażywanych lekach. Dzięki badaniu stomatologicznemu będzie można ocenić stan zębów i dziąseł. Pamiętajmy, że staranna higiena jamy ustnej i regularne zgłaszanie się na kontrole pozwoli zapobiec rozwojowi poważnych stanów zapalnych przyzębia.