Powstawanie próchnicy u małych dzieci może być spowodowane kilkoma czynnikami. Zdaniem lekarzy, jednym z nich jest przedłużone karmienie dziecka butelką ze smoczkiem. Problem próchnicy butelkowej dotyczy przede wszystkim maluchów do lat trzech, które są nadmiernie pojone słodkimi, gęstymi sokami i pokarmami.
Według statystyk próchnica butelkowa dotyka około 15% dzieci do 3. roku życia. Tzw. nursing bottle caries może prowadzić do znacznych ubytków w zębach przednich. W Polsce aż u 64% trzylatków stwierdza się próchnicę mleczaków, a wśród rodziców wciąż istnieje mylne przekonanie, że zęby mleczne nie wymagają leczenia.
Przyczyny próchnicy butelkowej
Lepki, papkowaty pokarm zalegający na zębach malucha od karmienia do karmienia wzmaga proces rozwoju próchnicy. Zęby kilkuletniego dziecka są słabo zmineralizowane i tym samym bardziej podatne na działanie bakterii i kwasów. Długotrwały kontakt zębów malucha z płynnym pokarmem czy słodzoną herbatą przyspiesza proces próchnicotwórczy, a to pierwszy krok do poważnych problemów z zębami w przyszłości.
Do głównych przyczyn próchnicy butelkowej zalicza się:
- zbyt częste podawanie dziecku słodkich napojów i dosładzanych pokarmów w butelce ze smoczkiem
- podawanie butelki z mlekiem bezpośrednio przed snem lub w nocy, kiedy wydzielana jest znacznie mniejsza ilość śliny chroniącej zęby przed działaniem bakterii
- niedostateczna higiena jamy ustnej malucha
- zwlekanie z pierwszą wizytą dziecka u dentysty.
Objawy próchnicy butelkowej:
- pojawienie się białych bądź brązowych plamek na przednich zębach dziecka przy linii dziąseł
- dolegliwości bólowe i/lub nadwrażliwość na słodkie pokarmy (czasami mogą wystąpić powikłania ropne)
- brak apetytu u dziecka, problemy z gryzieniem spowodowane zwykle bólem zębów.
Jak zapobiec przedwczesnej próchnicy?
Aby wyeliminować ryzyko pojawienia się u dziecka próchnicy butelkowej wystarczy przestrzegać kilku zasad: przede wszystkim nie należy karmić malucha butelką dłużej niż jest to konieczne, ani pozwalać mu zasypiać z butelką. Im szybciej nauczymy dziecko posługiwać się łyżeczką i kubkiem, tym lepiej.
Częstym błędem popełnianym przez opiekunów jest dosładzanie soków i herbat podawanych maluchowi. Tymczasem zaleca się przyzwyczajanie dziecka do picia niegazowanej wody mineralnej już od pierwszych miesięcy życia.
Warto również wiedzieć, że im dłużej karmimy malucha butelką, tym większe jest ryzyko pojawienia się u niego wad zgryzu. Nieprawidłowemu rozwojowi zgryzu sprzyja również nałogowe ssanie kciuka lub smoczka, a także szybka utrata pojedynczych mleczaków.
Bardzo ważne jest także wczesne zaznajomienie dziecka z gabinetem stomatologicznym. Zdaniem specjalistów, pierwsza wizyta u dentysty powinna się odbyć przed ukończeniem 18. miesiąca życia malucha. Natomiast rodzice powinni zadbać o to, aby przy okazji pojawienia się pierwszych ząbków przyzwyczajać dziecko do szczoteczki do zębów (na początek warto zaopatrzyć się w delikatną szczoteczkę dla niemowląt lub zwykłą gazę nasączoną wodą).
